Η δύναμη της κοινότητας στην πρόληψη αυτοκτονίας των νέων

Η γνωστή παροιμία «χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί» φαίνεται να ισχύει και για την πρόληψη αυτοκτονίας των νέων. Ερευνητές του UBC Okanagan διαπιστώνουν ότι η ισχυρή υποστήριξη από το κοινωνικό περιβάλλον αποτελεί κρίσιμο παράγοντα προστασίας. Στον Καναδά, η αυτοκτονία παραμένει η τέταρτη αιτία θανάτου για παιδιά κάτω των 14 ετών και η δεύτερη για εφήβους και νέους ηλικίας 15–34 ετών. Υπογραμμίζεται ότι κυβερνήσεις, σχολεία και κοινοτικοί φορείς πρέπει να αναθεωρήσουν τον τρόπο σχεδιασμού των στρατηγικών πρόληψης και να συνεργαστούν συστηματικά.

Περιορισμοί των ατομοκεντρικών προσεγγίσεων

Όπως επισημαίνει η Δρ. Κατρίνα Πλαμοντόν, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Σχολή Νοσηλευτικής και συν-επικεφαλής της μελέτης, η αυτοκτονία των νέων είναι ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας διεθνώς. Η έρευνα δείχνει ότι η τρέχουσα προσέγγιση, η οποία επικεντρώνεται σε ατομικά χαρακτηριστικά, συμπεριφορές και δεξιότητες αντιμετώπισης, συχνά παραβλέπει τον καθοριστικό ρόλο των κοινωνικών συνθηκών που επηρεάζουν την ευημερία των νέων.

Η μελέτη, δημοσιευμένη στο Critical Public Health, συνδέει την αυτοκτονικότητα με παράγοντες όπως ο συστημικός ρατσισμός, η απομόνωση σε αγροτικές περιοχές, η περιβαλλοντική ρύπανση και η άνιση πρόσβαση σε βασικούς πόρους — από το καθαρό νερό έως την ασφαλή στέγαση.

Η σημασία της συμμετοχής των νέων

Η συν-συγγραφέας Δρ. Shelly Ben-David τονίζει ότι οι φωνές των νέων σπάνια ακούγονται στον σχεδιασμό των στρατηγικών πρόληψης. Στη συγκεκριμένη μελέτη, ωστόσο, συμμετείχαν μαθητές λυκείου, νέοι ενήλικες, φροντιστές και πάροχοι υπηρεσιών, χρησιμοποιώντας δημιουργικές μεθόδους όπως κολάζ, αφηγήσεις και μεταφορές.

Η ιαπωνική τεχνική kintsugi —η επισκευή σπασμένων κεραμικών με χρυσό— χρησιμοποιήθηκε ως συμβολισμός για τη συλλογική οικοδόμηση ανθεκτικότητας. Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι η ανθεκτικότητα δεν αποτελεί ατομική ποιότητα, αλλά μια διαδικασία που ενισχύεται μέσα από τη φροντίδα και τη στήριξη πολλών ανθρώπων.

Ανθεκτικές κοινότητες: συνθήκες που προστατεύουν

Κοινό συμπέρασμα όλων των ομάδων ήταν ότι η ανθεκτικότητα είναι συλλογική δράση. Οι ανθεκτικές κοινότητες:

• καλλιεργούν αίσθημα του ανήκειν,

• ενισχύουν τις υγιείς σχέσεις,

• δημιουργούν περιβάλλοντα στα οποία οι νέοι αισθάνονται ότι υποστηρίζονται και μπορούν να εκφραστούν.

Η Δρ. Sana Shahram επισημαίνει ότι η ενδυνάμωση των νέων απαιτεί παρεμβάσεις που βασίζονται στην κοινότητα και στον τόπο, οι οποίες αντιμετωπίζουν βαθύτερα κοινωνικά και δομικά προβλήματα αντί να μεταθέτουν την ευθύνη στο άτομο.

Η ανάγκη για μετασχηματισμό της στρατηγικής πρόληψης

Η μελέτη δείχνει ότι για να μειωθούν οι αυτοκτονίες των νέων, πρέπει να αναπτυχθούν συστήματα που επενδύουν στους νέους και ενισχύουν τις κοινότητες γύρω τους. Η πρόληψη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στην ατομική αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά πρέπει να χτίζει συνθήκες που επιτρέπουν στους νέους να ευδοκιμούν.

Όπως τονίζει ο Δρ. Shahram, ο μετασχηματισμός των κοινοτικών δομών και η συμμετοχή των νέων στη διαδικασία είναι κρίσιμα βήματα. Μόνο μέσα από συλλογική δράση μπορούν να δημιουργηθούν περιβάλλοντα όπου οι νέοι αισθάνονται ασφαλείς, συνδεδεμένοι και ενδυναμωμένοι.