Η ανοχή στον πόνο αυξάνεται μέσα από την κοινωνική αλληλεπίδραση

Η εικονική πραγματικότητα (VR) έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια ως ένα ισχυρό εργαλείο για τη διαχείριση του πόνου, ειδικά σε νοσηλευόμενους ασθενείς, τόσο ενήλικες όσο και παιδιά. Μέχρι πρόσφατα, όμως, η εμπειρία της VR ήταν σχεδόν αποκλειστικά ατομική, με στόχο την απόσπαση της προσοχής από τον πόνο. Μια νέα μελέτη του Virtual Embodiment Lab του Πανεπιστημίου Cornell έρχεται να αλλάξει αυτήν την αντίληψη, αποδεικνύοντας ότι η κοινωνική αλληλεπίδραση μέσα στην εικονική πραγματικότητα μπορεί να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ανοχή στον πόνο.

Από την Απόσπαση Προσοχής στη Δύναμη της Επικοινωνίας

Η καθηγήτρια επικοινωνίας Andrea Stevenson Won και η ερευνητική της ομάδα συνδύασαν δύο πεδία μελέτης: την κοινωνική αλληλεπίδραση για την ανακούφιση του πόνου και την εικονική πραγματικότητα ως μέσο απόσπασης. Η καινοτομία τους ήταν να εξετάσουν πώς επηρεάζει η παρουσία ενός άλλου ατόμου—είτε φίλου, είτε ξένου—μέσα στο ίδιο VR περιβάλλον την εμπειρία του πόνου. «Η εικονική πραγματικότητα είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος απόσπασης της προσοχής, αλλά μέχρι τώρα κανείς δεν είχε εξετάσει την επίδραση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης σε αυτό το πλαίσιο», εξήγησε η Won.

Η Μεθοδολογία του Πειράματος

Στη μελέτη συμμετείχαν 70 άτομα, κυρίως φοιτητές του Cornell. Οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν σε ένα ελεγχόμενο επώδυνο ερέθισμα: τοποθετούσαν το χέρι τους σε μια θερμική συσκευή που σταδιακά ανέβαζε θερμοκρασία έως ότου δεν άντεχαν άλλο. Καταγραφόταν τόσο η θερμοκρασία που έφταναν όσο και η υποκειμενική τους εκτίμηση για το επίπεδο πόνου.

Οι συμμετέχοντες δοκίμασαν τέσσερα σενάρια:

1. Επικοινωνία με έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας μέσω VR.

2. Επικοινωνία με φίλο ή συγγενή μέσω Zoom.

3. Επικοινωνία με έναν ξένο (βοηθό του εργαστηρίου) μέσω VR.

4. Μόνοι τους σε VR, χωρίς άλλη αλληλεπίδραση.

Αποτελέσματα

Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων προτίμησε την επικοινωνία—είτε με γνωστό πρόσωπο είτε με άγνωστο—μέσα στο VR. Στις περιπτώσεις αυτές, οι συμμετέχοντες κατάφεραν να ανεχτούν υψηλότερα επίπεδα θερμότητας πριν αποσύρουν το χέρι τους.

Ένα ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι κάποιοι συμμετέχοντες ανέφεραν μεγαλύτερη ανοχή στον πόνο όταν δεν υπήρχε κοινωνική αλληλεπίδραση, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι όσοι ένιωθαν πιο «παρόντες» και αφοσιωμένοι στην εικονική αλληλεπίδραση, κρατούσαν το χέρι τους περισσότερο από όσο συνειδητοποιούσαν.

Γιατί είναι Σημαντικό

Η μελέτη αυτή δεν περιορίζεται μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Έχει πρακτικές εφαρμογές, ειδικά στον χώρο της υγείας:

• Θα μπορούσε να βελτιώσει τις στρατηγικές ανακούφισης πόνου σε νοσοκομεία, μειώνοντας την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή.

• Η εικονική αλληλεπίδραση με συνοδούς ή ακόμα και με εθελοντές-«συνομιλητές» σε VR περιβάλλοντα μπορεί να δώσει μια νέα διάσταση στην ψυχολογική υποστήριξη ασθενών.

• Επιβεβαιώνει ότι η κοινωνική σύνδεση, ακόμα και με ξένους, μπορεί να ενισχύσει την αντοχή του ανθρώπου σε δύσκολες καταστάσεις.

Το Μέλλον της Έρευνας

Η ερευνητική ομάδα του Cornell σκοπεύει να συνεχίσει τις δοκιμές, εστιάζοντας στο πώς διαφορετικοί τύποι κοινωνικής αλληλεπίδρασης μπορούν να βελτιστοποιήσουν τη διαχείριση πόνου. Η νέα αυτή προσέγγιση ανοίγει τον δρόμο για πιο ολοκληρωμένες θεραπείες, όπου η τεχνολογία και η ανθρώπινη επαφή συνεργάζονται.

Όπως τόνισε η καθηγήτρια Won:
«Αυτό δεν είναι απλώς μια απόσπαση προσοχής. Είναι μια εμπειρία που δείχνει πώς η ανθρώπινη επικοινωνία μπορεί να ενισχυθεί μέσα στην εικονική πραγματικότητα, με απτά οφέλη για την υγεία».

Η εικονική πραγματικότητα δεν είναι πλέον μόνο μια τεχνολογική καινοτομία για ψυχαγωγία. Με την προσθήκη κοινωνικής αλληλεπίδρασης, εξελίσσεται σε ένα εργαλείο με τεράστιες δυνατότητες για την υγεία και την ποιότητα ζωής. Το γεγονός ότι η ανοχή στον πόνο αυξάνεται όταν δεν είμαστε «μόνοι» ούτε καν σε έναν εικονικό κόσμο, αποδεικνύει τη δύναμη της σύνδεσης και της ανθρώπινης επαφής—ακόμα και μέσα από pixels και avatars.