Δεν πρόκειται πλέον μόνο για βίντεο με κατοικίδια και φάρσες, αλλά για βίντεο σύντομης διάρκειας που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για την κοινοποίηση πληροφοριών για την υγεία. Οι γιατροί και οι ερευνητές χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενθαρρύνουν τους τακτικούς ελέγχους για ασθένειες. Μεταξύ αυτών των σημαντικών ελέγχων είναι το τεστ Παπανικολάου, που συνιστάται από τους γυναικολόγους για γυναίκες 21 ετών και άνω, το οποίο συλλέγει ένα δείγμα κυττάρων του τραχήλου της μήτρας για να ελέγξει για αλλαγές που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν προκαρκινικές ή καρκινικές παθήσεις.
Πώς όμως μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα τα βίντεο για να ενθαρρύνουν τις γυναίκες να υποβληθούν σε έλεγχο; Η ερευνήτρια του Husker, Ciera Kirkpatrick, διερευνά αυτό το ερώτημα και η τελευταία της μελέτη στο Health Communication, σε συνεργασία με τη LaRissa Lawrie του Πανεπιστημίου του Μιζούρι, κατέδειξε ένα βασικό σημείο – τα μηνύματα που βασίζονται στη γνώση γίνονται πιο δεκτά από τα μηνύματα που επικεντρώνονται στην αποφυγή του πόνου και της δυσφορίας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Επιπλέον, και ίσως με έκπληξη, η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι η επίδειξη του διαστολέα – ενός οργάνου που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια ενός τεστ Παπανικολάου – δεν αποθάρρυνε τις γυναίκες από το να κάνουν τον έλεγχο όταν η ανταλλαγή μηνυμάτων επικεντρώθηκε στη μετάδοση γνώσεων σχετικά με τη σημασία του τεστ και τον τρόπο λειτουργίας του, αντί να επικεντρώνεται στην δυσφορία.
«Αυτή ήταν μια από τις πρώτες μελέτες που επικεντρώθηκε πραγματικά στην ιδέα της επίδειξης ιατρικών διαδικασιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο πώς αυτό μπορεί ακούσια να προκαλέσει φόβο στο κοινό, κάτι που στη συνέχεια θα επηρέαζε την αποτελεσματικότητα του μηνύματος», δήλωσε η Kirkpatrick, επίκουρη καθηγήτρια δημοσιογραφίας και μαζικής επικοινωνίας. «Οι νεαρές γυναίκες στη μελέτη μας είχαν περισσότερο φόβο αφού είδαν το κάτοπτρο, αλλά δεν ήταν τόσο έντονο όσο νομίζαμε ότι θα ήταν.
«Όταν τα βίντεο μιλούσαν για πιθανό πόνο και δυσφορία και έδειχναν το εργαλείο, τότε ήταν που τα βίντεο είχαν το χειρότερο αποτέλεσμα – πιστεύουμε ότι ήταν απλώς υπερβολικό – και η πιθανότητα να κάνει κανείς τεστ Παπανικολάου μειώθηκε. Ενώ, αν προβλήθηκε ένα speculum ενώ μιλούσε για τη σημασία των τεστ Παπανικολάου και ποιος τα χρειάζεται, αυτό ήταν πραγματικά αποτελεσματικό.
Η Kirkpatrick άρχισε να σκέφτεται πώς η χρήση ιατρικών οργάνων σε βίντεο σύντομης μορφής θα μπορούσε να επηρεάσει την λήψη μηνυμάτων κατά τη διάρκεια της προηγούμενης έρευνάς της σχετικά με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την ενθάρρυνση των τεστ Παπανικολάου. Παρατήρησε μια τάση προβολής ιατρικών οργάνων και αναρωτήθηκε αν αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις στον θεατή, ειδικά ακούσιο φόβο.
«Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες υγείας που χρησιμοποιούν αυτό το οπτικό περιβάλλον για να μοιράζονται πληροφορίες και να πηγαίνουν «στα παρασκήνια» μιας χειρουργικής επέμβασης ή ιατρικής διαδικασίας, και αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο επειδή οι πληροφορίες είναι δύναμη και σημαντικό να μοιράζονται αν είναι αξιόπιστες», είπε η Kirkpatrick. «Ήταν πολύ σαφές ότι οι επαγγελματίες υγείας δείχνουν τα εργαλεία για να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους σχετικά με το πώς είναι η διαδικασία και να ενθαρρύνουν περισσότερους ανθρώπους να κάνουν τεστ Παπανικολάου, αλλά σκεφτήκαμε, «ίσως αυτό να γυρίσει μπούμερανγκ».»
Είναι μια σημαντική γραμμή έρευνας, καθώς το τεστ Παπανικολάου είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου, τα ποσοστά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώθηκαν κατά περισσότερο από τα μισά από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 έως τα μέσα της δεκαετίας του 2000, χάρη στην περισσότερη εκπαίδευση και την αυξημένη χρήση του προληπτικού ελέγχου. Το ποσοστό εμφάνισης έχει έκτοτε σταθεροποιηθεί, πιθανώς επειδή ο αριθμός των γυναικών που έχουν καθυστερήσει να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο έχει αυξηθεί πρόσφατα.
Έρευνες δείχνουν ότι τα εμπόδια γνώσης – απλώς η μη επίγνωση της σημασίας του προληπτικού ελέγχου – παίζουν μεγάλο ρόλο στη μείωση του προληπτικού ελέγχου, ειδικά μεταξύ των νέων γυναικών (21-29 ετών). Η Kirkpatrick έχει δείξει στο παρελθόν ότι τα βίντεο σύντομης μορφής μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο για την ανταλλαγή πληροφοριών για την υγεία και την ενθάρρυνση των τακτικών προληπτικών ελέγχων υγείας. Διαπίστωσε ότι το 65,5% των νέων γυναικών ανέφεραν ότι αναζητούσαν πληροφορίες σχετικά με την υγεία στο TikTok και ένα εντυπωσιακό 92,4% τις αντιμετώπισε ακούσια, επομένως είναι σημαντικό να μεταδοθεί σωστά το μήνυμα και τα γραφικά.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι ακόμη και όταν οι επαγγελματίες υγείας έχουν τις καλύτερες προθέσεις δείχνοντας ένα ιατρικό εργαλείο όπως το κάτοπτρο, μπορεί να προκαλέσει ακούσιο φόβο και να προκαλέσει αποφυγή, ανάλογα με το τι άλλο υπάρχει στο βίντεο», δήλωσε η Kirkpatrick. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να μεταφραστούν σε άλλους τύπους προληπτικών ελέγχων και διαδικασιών, και η Kirkpatrick προειδοποίησε οι πάροχοι ιατρικών υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επιμένουν στην ανταλλαγή μηνυμάτων που βασίζονται στη γνώση, ώστε να αποφεύγουν την επίκληση φόβου.