Παρά τις παγκόσμιες προσπάθειες των τελευταίων τριών δεκαετιών για προώθηση συμπεριληπτικών πολιτικών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, πολλές γυναίκες με αναπηρία στην Αφρική εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια. Τα δικαιώματά τους συχνά παραβλέπονται, ενώ η πρόσβασή τους σε αντισύλληψη και άλλες βασικές υπηρεσίες παραμένει περιορισμένη. Η έλλειψη πρόσβασης σε γνώση σεξουαλικής υγείας ή σε μέσα αντισύλληψης δεν είναι τυχαία ή απομονωμένη. Οφείλεται σε παράγοντες όπως η φτώχεια, η έμφυλη ανισότητα, η περιορισμένη εκπαίδευση και οι πολιτισμικές ή νομικές νόρμες που κυριαρχούν σε πολλές περιοχές.
Αυτή η έλλειψη πρόσβασης δημιουργεί μια αλυσίδα προβλημάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν: ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, επισφαλείς αμβλώσεις και αυξημένος κίνδυνος μόλυνσης από HIV. Παρ’ όλα αυτά, αυτά τα θέματα σπάνια συζητούνται στα δημόσια φόρουμ της Αφρικής. Στην καρδιά αυτής της κρίσης βρίσκεται το βαθύ χάσμα στην πρόσβαση σε σεξουαλική υγεία που να καλύπτει τις ανάγκες που έχουν οι γυναίκες με αναπηρία. Τα διαθέσιμα δεδομένα είναι περιορισμένα, αλλά αποδεικνύουν ότι πολλές γυναίκες με αναπηρία αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην πρόσβαση σε αντισύλληψη.
Καταγραφή και Ανάλυση Δεδομένων από 10 Αφρικανικές Χώρες
Αναλύθηκαν δεδομένα από 10 αφρικανικές χώρες: Τσαντ, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Κένυα, Μαλάουι, Μάλι, Μαυριτανία, Νιγηρία, Ρουάντα, Νότια Αφρική και Ουγκάντα. Συνολικά, εξετάσαμε 16.157 γυναίκες με αναπηρία ηλικίας 15-49 ετών. Τα δεδομένα προέρχονται από τη Δημογραφική και Υγειονομική Έρευνα (Demographic and Health Survey), η οποία χρησιμοποιεί δειγματοληπτική μέθοδο δύο σταδίων. Επιλέγονται πρώτα περιοχές και μετά άτομα από αυτές.
Μελετήθηκε κατά πόσο οι γυναίκες χρησιμοποιούν σύγχρονη αντισύλληψη (ναι ή όχι) και αξιολογήσαμε το επίπεδο γνώσεων σεξουαλικής υγείας, χωρισμένο σε κακές, μέτριες και καλές γνώσεις. Χρησιμοποιήσαμε εξελιγμένες στατιστικές μεθόδους, όπως Bayesian inference και χωρική μοντελοποίηση, για να εντοπιστούν οι περιοχές με τη μεγαλύτερη ευαλωτότητα.
Μεγάλα Κενά στην Πρόσβαση και τη Γνώση
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι πολλές γυναίκες με αναπηρία στην Αφρική έχουν περιορισμένη γνώση σεξουαλικής υγείας και πολύ χαμηλή χρήση σύγχρονων αντισυλληπτικών. Για παράδειγμα, στη Νιγηρία μόνο το 3% των γυναικών αυτών είχε βασικές γνώσεις σεξουαλικής υγείας, ενώ στην Ουγκάντα, όπου το ποσοστό ήταν το υψηλότερο, μόλις το 27% είχε τέτοια γνώση. Αντίστοιχα, η χρήση αντισύλληψης ήταν μόλις 1% στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ενώ στην Ουγκάντα το υψηλότερο ποσοστό χρήσης έφτανε το 27%.
Από γεωγραφική άποψη, η Μαυριτανία, η Νιγηρία, η Ουγκάντα, το Τσαντ και η ΛΔ Κονγκό παρουσίασαν τα χαμηλότερα επίπεδα γνώσεων και χρήσης αντισυλληπτικών. Αντίθετα, η Κένυα, το Μαλάουι, το Μάλι, η Νότια Αφρική και η Ρουάντα είχαν καλύτερα αποτελέσματα. Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόσβαση περιλαμβάνουν το επίπεδο εκπαίδευσης, την οικογενειακή κατάσταση, τον τόπο διαμονής, το μορφωτικό επίπεδο της κοινότητας, τον πλούτο της περιοχής και την ηλικία.
Γιατί Είναι Σημαντική η Πρόσβαση στη Σεξουαλική Υγεία και την Αντισύλληψη
Η γνώση για τη σεξουαλική υγεία αποτελεί βασικό εργαλείο για τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων σχετικά με τη χρήση σύγχρονων αντισυλληπτικών. Όταν οι γυναίκες κατανοούν τις αναπαραγωγικές τους ανάγκες και ξέρουν πώς να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες, είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά. Ωστόσο, οι γυναίκες με αναπηρία συχνά αποκλείονται λόγω έλλειψης προσαρμοσμένων μορφών πληροφόρησης όπως η γραφή Braille, η νοηματική γλώσσα ή οι ηχητικοί πόροι, που είναι σπάνιοι ή ανύπαρκτοι σε πολλές περιοχές της Αφρικής. Επιπλέον, κοινωνικοί, πολιτισμικοί και οικονομικοί παράγοντες τις απομακρύνουν από την πρόσβαση σε υπηρεσίες, διευρύνοντας τις ανισότητες και αυξάνοντας την ευαλωτότητά τους.
Οδικός Χάρτης για το Μέλλον: Στοχευμένες Παρεμβάσεις και Πολιτικές
Η έρευνα υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες δράσεις σε περιοχές με τα μεγαλύτερα κενά. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε γυναίκες που είναι:
-
Αναλφάβητες ή χωρίς τυπική εκπαίδευση
-
Αγαμήτες
-
Κατοικούν σε αγροτικές κοινότητες
-
Προέρχονται από περιοχές με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα
-
Νεαρής ηλικίας
Η βελτίωση της πρόσβασης σε πληροφορίες σεξουαλικής υγείας είναι ζωτικής σημασίας, αλλά δεν αρκεί από μόνη της. Απαιτείται αντιμετώπιση των δομικών, οικονομικών και κοινωνικοπολιτισμικών εμποδίων που αποκλείουν τις γυναίκες αυτές από βασικές υπηρεσίες.
Προτάσεις πολιτικής και προγραμμάτων:
-
Κοινοτικά προγράμματα ενημέρωσης προσαρμοσμένα για γυναίκες με αναπηρία
-
Επιδοτούμενες ή δωρεάν επιλογές αντισύλληψης
-
Συμπεριληπτική σεξουαλική εκπαίδευση με υλικά Braille, νοηματική γλώσσα και ήχο
-
Υπηρεσίες φιλικές προς την αναπηρία στα πρωτοβάθμια συστήματα υγείας
-
Νομοθετικά πλαίσια που διασφαλίζουν την καθολική πρόσβαση στην υγεία
-
Εμπλοκή κοινοτικών και θρησκευτικών ηγετών για την αντιμετώπιση του στίγματος και την προώθηση της ένταξης
Η προώθηση των δικαιωμάτων και της υγείας των γυναικών με αναπηρία αποτελεί ζήτημα δικαιοσύνης και ισότητας. Είναι επιτακτικό να σπάσουμε τη σιωπή και να δράσουμε με στοχευμένα μέτρα, ώστε καμία γυναίκα στην Αφρική να μην μένει πίσω στην πρόσβαση σε υγεία και αυτοδιάθεση.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!