Μια εργασία στο UT Southwestern Medical Center αποκαλύπτει ότι μια μεταβολική ορμόνη, γνωστή ως FGF21, μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανθεκτικότητα του οργανισμού απέναντι στη γρίπη, μειώνοντας επιπτώσεις όπως η πτώση της θερμοκρασίας και η απώλεια βάρους.
Τι είναι η FGF21 και γιατί έχει σημασία
Η FGF21 («Fibroblast Growth Factor 21») είναι μια ορμόνη που σχετίζεται με το μεταβολισμό και είναι γνωστή για τον ρόλο της στη ρύθμιση της ενεργειακής ισορροπίας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, παράγεται από το ήπαρ ως απόκριση σε μεταβολικό στρες — όπως η νηστεία ή έκθεση σε αλκοόλ — και τώρα αποδεικνύεται ότι ενεργοποιείται και επί μόλυνσης από ιό της γρίπης.
Στην πρόσφατη μελέτη, διαπιστώθηκε πως τα επίπεδα FGF21 αυξάνονται τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ποντίκια κατά τη διάρκεια λοίμωξης από γρίπη. Στα ποντίκια, η ορμόνη “ενεργοποιεί” περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει το κατεχολαμινικό νευρικό σύστημα — ένα τμήμα που συνδέεται με τον έλεγχο της θερμοκρασίας του σώματος.
Πώς βοηθά η FGF21 κατά τη λοίμωξη
Η ενεργοποίηση αυτού του εγκεφαλικού μονοπατιού οδηγεί σε θερμογένεση – παραγωγή θερμότητας από ιστούς του σώματος – η οποία βοηθά στο να διατηρηθεί σταθερή η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της λοίμωξης. Αυτή η διεργασία αποτρέπει τις επικίνδυνες πτώσεις θερμοκρασίας (υποθερμία) και περιορίζει την απώλεια βάρους, δύο κοινά συμπτώματα της γρίπης.
Όταν ποντίκια στερούνταν την FGF21 ή τον υποδοχέα της σε αυτά τα νευρικά κύτταρα, η αναρρωτική τους πορεία ήταν πολύ πιο αργή. Αντίθετα, η χορήγηση φαρμακευτικής FGF21 επιτάχυνε την ανάρρωση. Σημαντικό είναι ότι η ορμόνη δεν μειώνει την ποσότητα του ιού – δηλαδή δεν δρα αντι-ιικά. Αντίθετα, προστατεύει τον οργανισμό περιορίζοντας το φυσιολογικό stress που προκαλεί η μόλυνση, επιτρέποντας στο σώμα να “αντέξει” καλύτερα την ασθένεια.
Ερευνητικό υπόβαθρο & νέα κατεύθυνση
Η ομάδα της μελέτης βρίσκεται στο εργαστήριο Mangelsdorf/Kliewer του UT Southwestern, το οποίο είχε ήδη βρει παλαιότερα πως η FGF21 απελευθερώνεται από το ήπαρ σε συνθήκες μεταβολικού στρες. Τώρα, η έρευνα επεκτείνεται: δείχνει ότι η ίδια η ορμονική οδός “ήπαρ → εγκέφαλος” ενεργοποιείται και κατά τη διάρκεια ίωσης, όχι μόνο κατά τη νηστεία ή άλλες καταστάσεις. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι η μόνη κρίσιμη γραμμή άμυνας κατά των λοιμώξεων. Υπάρχουν “σήματα” μεταβολισμού που πηγαίνουν στον εγκέφαλο και αναπρογραμματίζουν τον τρόπο που το σώμα ρυθμίζει την ενέργεια για να ανταπεξέλθει καλύτερα στην ασθένεια.
Κλινικές συνέπειες & μελλοντικές εφαρμογές
Τα ευρήματα ανοίγουν το δρόμο για πιθανές φαρμακευτικές θεραπείες της γρίπης που δεν στοχεύουν τον ιό, αλλά ενισχύουν την ανθεκτικότητα του οργανισμού. Η χορήγηση FGF21 ή αντίστοιχων φαρμάκων θα μπορούσε να γίνει συμπληρωματικά με τις τρέχουσες προσεγγίσεις (εμβόλια, αντι-ιικά) — ειδικά για σοβαρές περιπτώσεις. Παράλληλα, οι ερευνητές ζητούν επιπλέον μελέτες για το κατά πόσο η FGF21 μπορεί να προσφέρει προστασία και σε άλλες λοιμώξεις πέρα από τη γρίπη, αφού δείχνει ότι ενισχύει τη γενική ικανότητα του σώματος να διαχειρίζεται το στρες της ασθένειας.
Προκλήσεις & περιορισμοί
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές προειδοποιήσεις. Η μέχρι τώρα έρευνα έγινε κυρίως σε ποντίκια και μοντέλα εργαστηρίου – οι επιπτώσεις σε ανθρώπους χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Επίσης, η χορήγηση φαρμακευτικής FGF21 πρέπει να μελετηθεί εκτενώς για ασφάλεια, δοσολογία και πιθανές παρενέργειες. Επιπλέον, η ενεργοποίηση της θερμογένεσης μέσω του εγκεφάλου ενέχει τον κίνδυνο διέγερσης άλλων συστημάτων που μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες συνέπειες. Η ρύθμιση της ορμονικής αυτής “γραμμής” πρέπει να είναι πολύ προσεκτική.
Η ανακάλυψη του ρόλου της FGF21 ως προστατευτικού παράγοντα κατά της γρίπης αποτελεί σημαντική πρόοδο στην κατανόηση του πώς ο μεταβολισμός και οι ορμόνες εμπλέκονται στην ανοσολογική αντίδραση. Αν και δεν αντιμετωπίζει άμεσα τον ιό, η FGF21 ενισχύει την ανθεκτικότητα του σώματος στο φυσιολογικό στρες της μόλυνσης — προσφέροντας μια νέα οπτική για θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Εάν οι μελλοντικές κλινικές έρευνες επικυρώσουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της FGF21 σε ανθρώπους, μπορεί να δούμε στο μέλλον θεραπείες που θα “στοχεύουν” όχι μόνο τη μόλυνση αλλά και τη μεταβολική ανάκαμψη, βελτιώνοντας την πρόγνωση των ασθενών με γρίπη — και πιθανόν άλλες λοιμώξεις.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!