Γρίπη: Γιατί είναι πιο επιθετική στους ηλικιωμένους

Η γρίπη παραμένει μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία των ηλικιωμένων – και πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις αποκαλύπτουν το γιατί. Μια διεθνής έρευνα, υπό την αιγίδα της University of Nottingham και άλλων ιδρυμάτων, δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences και φέρνει στο φως έναν καθοριστικό μηχανισμό που σχετίζεται με τη γήρανση και την επιδείνωση της γρίπης στις ηλικίες άνω των 65 ετών.

Η Αποκάλυψη: Το ApoD και η Ανοσολογική Καταστολή

Το βασικό εύρημα της μελέτης είναι ότι τα ηλικιωμένα άτομα παράγουν αυξημένα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης πρωτεΐνης apolipoprotein D (ApoD) στους πνεύμονες. Αυτή η πρωτεΐνη σχετίζεται με τον μεταβολισμό λιπιδίων και τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Όμως, παίζει ενεργό ρόλο στην καταστολή της αντιιικής αντίδρασης τύπου I IFN, η οποία αποτελεί το πρώτο «τείχος άμυνας» του οργανισμού έναντι ιών όπως η γρίπη.

Το αποτέλεσμα; Με την αύξηση της ApoD με την ηλικία, καταστρέφονται τα μιτοχόνδρια των κυττάρων (μέσω μιτοφαγίας), μειώνεται η παραγωγή ενέργειας και διαταράσσεται η ικανότητα του οργανισμού να εκκινήσει αποτελεσματική αντιιική αντίδραση. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη ιική αναπαραγωγή και σοβαρότερη καταστροφή του πνευμονικού ιστού.

Παγκόσμια Τηλεπισκόπηση: Γήρανση και Δημόσια Υγεία

Η μελέτη σημειώνει πως η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού συνιστά σοβαρή πρόκληση για τα συστήματα υγείας και την οικονομία. Καθώς τα υψηλά επίπεδα ApoD συνδέονται με αυξημένη θνησιμότητα από τη γρίπη, η κατανόηση του μηχανισμού αποτελεί κρίσιμη αφετηρία για νέες θεραπείες.

Ο καθηγητής Kin-Chow Chang, συν-συγγραφέας της μελέτης, τονίζει: «Η γήρανση είναι ένας πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για θάνατο από γρίπη… Υπάρχει πλέον η συναρπαστική ευκαιρία να μειώσουμε τη σοβαρότητα της νόσου στους ηλικιωμένους μέσω της θεραπευτικής στόχευσης της ApoD.»

Πιθανές Θεραπείες – Ελπίδα για το Μέλλον

Το εντυπωσιακό στοιχείο της έρευνας είναι ότι ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένες θεραπείες. Αν επιτευχθεί ρύθμιση ή αναστολή της ApoD, υπάρχει δυνατότητα ελάττωσης της πνευμονικής βλάβης, μείωσης της σοβαρότητας της γρίπης και, εντέλει, μείωσης της νοσηρότητας και θνησιμότητας στους ηλικιωμένους.

Συμπληρωματική Παγκόσμια Εικόνα

Υπενθυμίζεται ότι γενικά η θνησιμότητα από γρίπη έχει μειωθεί παγκοσμίως, αλλά για τους ηλικιωμένους παραμένει αυξημένη. Μεταξύ 1990 και 2019, ενώ οι θάνατοι μειώθηκαν γενικότερα, στους ανθρώπους άνω των 70 ετών καταγράφηκε άνοδος – ειδικά σε περιοχές της Δυτικής Ειρηνικής.

Ταυτόχρονα, η εποχιακή γρίπη παραμένει κύρια αιτία θανάτου σε αυτόν τον κλάδο ηλικίας – σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, άτομα ηλικίας 65+ καταγράφουν έως και 85% των εισαγωγών και των θανάτων σε νοσοκομεία λόγω γρίπης.

Πρακτικά Βήματα – Τι Μπορούμε να Κάνουμε Τώρα

Παρά τη νέα γνώση, οι πολιτικές δημόσιας υγείας παραμένουν κρίσιμες:

• Εμβολιασμοί: Τα εμβόλια παραμένουν το ισχυρότερο μέσο πρόληψης. Παρά την ελαττωμένη απόδοση στους ηλικιωμένους, μειώνουν τη σοβαρότητα της νόσου. Χρησιμοποιούνται επίσης ενισχυμένες δόσεις και adjuvanted εκδόσεις ειδικά για αυτούς.

• Αντιϊκά φάρμακα μόλις εμφανιστούν συμπτώματα, ιδιαίτερα για ηλικιωμένους και άτομα με υποκείμενα προβλήματα.

• Εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, με στόχο τη βελτίωση της εμβολιαστικής κάλυψης στους ηλικιωμένους.

Αυτή η μελέτη προσφέρει νέα επιστημονική κατεύθυνση προς τη μείωση των επιπτώσεων της γρίπης στους ηλικιωμένους. Η κατακόρυφη αύξηση της ApoD με την ηλικία εξηγεί μερικώς γιατί οι ηλικιωμένοι βιώνουν πιο βαριά νόσηση. Από την άλλη, η αναστολή της δράσης της αποτελεί ελπίδα για νέες θεραπείες. Σε μια κοινωνία που γηράσκει, τέτοιες ανακαλύψεις μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικές – τόσο για τη δημόσια υγεία, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων.