Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους γύρω από το τρέξιμο είναι πως «καταστρέφει τα γόνατα». Πόσες φορές έχεις ακούσει ότι «είναι κακό για τις αρθρώσεις» ή ότι «θα πάθεις αρθρίτιδα»; Όμως, τι λέει πραγματικά η επιστήμη;
Τρέξιμο: Έντονη επιβάρυνση, αλλά όχι απαραίτητα επιβλαβής
Είναι αλήθεια ότι το τρέξιμο αποτελεί δραστηριότητα υψηλής πρόσκρουσης. Κάθε φορά που το πόδι σου αγγίζει το έδαφος, το σώμα σου απορροφά δύναμη ίση με δύο έως τρεις φορές το σωματικό σου βάρος. Αυτό ακούγεται σαν σημαντική καταπόνηση για τα γόνατα – και είναι. Όμως, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως το τρέξιμο προκαλεί φθορά ή βλάβες. Αντιθέτως, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι το τρέξιμο μπορεί να ενισχύσει τη δύναμη και την υγεία των γονάτων.
Το σώμα είναι φτιαγμένο για να κινείται
Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι απλώς ένα σύνολο από κόκαλα και χόνδρους που φθείρονται με τη χρήση. Αντίθετα, είναι ένας ζωντανός, δυναμικός οργανισμός που προσαρμόζεται και εξελίσσεται με βάση τις απαιτήσεις που του επιβάλλουμε. Ο χόνδρος στο γόνατο, για παράδειγμα, είναι ένας ανθεκτικός και ελαστικός ιστός που προστατεύει τα οστά και απορροφά κραδασμούς. Όταν το σώμα δεν κινείται ή όταν υπάρχει παρατεταμένη ακινησία, όπως σε περιπτώσεις μακροχρόνιας κατάκλισης, παρατηρείται ατροφία του χόνδρου και των οστών. Άρα, η κίνηση – ακόμα και έντονη όπως το τρέξιμο – είναι απαραίτητη.
Το τρέξιμο βοηθάει τα γόνατα να δυναμώσουν
Μελέτες έχουν δείξει πως το πάχος του χόνδρου μειώνεται προσωρινά μετά από ένα τρέξιμο, αλλά επανέρχεται στο φυσιολογικό επίπεδο μέσα σε λίγες ώρες. Αυτή η προσωρινή αλλαγή φαίνεται να βοηθά τη διείσδυση θρεπτικών ουσιών, ενισχύοντας την αναγέννηση και ενδυνάμωση του χόνδρου. Μάλιστα, οι δρομείς τείνουν να έχουν παχύτερο χόνδρο και καλύτερη οστική πυκνότητα σε σύγκριση με άτομα που δεν τρέχουν. Υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι όσο περισσότερο τρέχει κάποιος, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας – αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό.
Μπορεί να ξεκινήσει κανείς τρέξιμο σε μεγαλύτερη ηλικία;
Αν και δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για ανθρώπους που ξεκινούν το τρέξιμο σε προχωρημένη ηλικία, υπάρχουν έμμεσες ενδείξεις ότι είναι ασφαλές. Μια μελέτη του 2020 έδειξε ότι άτομα άνω των 65 ετών που ξεκίνησαν προπόνηση με άλματα υψηλής έντασης (πιο έντονη επιβάρυνση απ’ το τρέξιμο) είδαν βελτιώσεις σε δύναμη, ισορροπία και γενική υγεία. Το «κλειδί» είναι η σταδιακή προσαρμογή. Ξεκίνα με εναλλαγές περπατήματος και ελαφρού τζόκινγκ, δίνοντας στο σώμα σου χρόνο να συνηθίσει. Μην πιέζεις τον εαυτό σου να τρέξει μεγάλες αποστάσεις από την αρχή.
Γιατί συνεχίζεται ο μύθος του «τρέξιμο = πρόβλημα στα γόνατα»;
Το πρόβλημα είναι πως περίπου οι μισοί δρομείς αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο κάποιον τραυματισμό – με τα γόνατα να είναι συχνό σημείο ενόχλησης. Όμως, οι περισσότεροι από αυτούς είναι τραυματισμοί υπερχρήσης, που προέρχονται από υπερβολική ένταση ή απότομη αύξηση φορτίου, και όχι από το ίδιο το τρέξιμο. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι η σταδιακή αύξηση της απόστασης – ιδανικά όχι περισσότερα από 1-2 χιλιόμετρα επιπλέον την εβδομάδα – καθώς και η σωστή διατροφή: επαρκής πρόσληψη ενέργειας, πρωτεΐνης, ασβεστίου και βιταμίνης D.
Τέλος, για τους αρχάριους, το τρέξιμο σε μαλακές επιφάνειες όπως το γρασίδι μπορεί να μειώσει τον κραδασμό και να βοηθήσει την προσαρμογή. Το τρέξιμο όχι μόνο δεν καταστρέφει τα γόνατα, αλλά μπορεί και να τα θωρακίσει, εφόσον γίνεται σωστά και με συνέπεια. Αν ακούς το σώμα σου, προσαρμόζεις σταδιακά την προπόνηση και φροντίζεις τη διατροφή σου, μπορείς να απολαύσεις όλα τα καρδιαγγειακά και ψυχολογικά οφέλη που προσφέρει αυτό το φυσικό και προσιτό άθλημα – σε οποιαδήποτε ηλικία.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!