Το gaming αποτελεί πλέον μέρος της καθημερινότητας σχεδόν ενός τρίτου του παγκόσμιου πληθυσμού. Για κάποιους αποτελούν ευχάριστο τρόπο κοινωνικοποίησης, για άλλους τρόπο διαφυγής από δυσάρεστα συναισθήματα — όμως, όταν η διαφυγή γίνεται συνήθεια, ξεπερνά τα όρια. Νέα έρευνα από το Charles Darwin University φωτίζει τους λόγους που οδηγούν σε προβληματική χρήση των παιχνιδιών, ειδικά σε άτομα με «αυτιστικά» χαρακτηριστικά χωρίς διάγνωση.
Κύριες χρήσεις — και πότε γίνονται επικίνδυνες
Η μελέτη δείχνει ότι όσοι διαθέτουν αυτιστικά χαρακτηριστικά (χωρίς διάγνωση) τείνουν να παίζουν περισσότερο όχι για κοινωνικούς λόγους, αλλά για να αποφύγουν αρνητικά συναισθήματα. Το gaming ως «κοινωνικό εργαλείο» δεν είναι από μόνο του πρόβλημα, αλλά όταν γίνεται κυρίως μέσο αποφυγής της πραγματικότητας, τότε αυξάνεται ο κίνδυνος μετατροπής σε εθισμό.
Ψυχολογική λειτουργία και βιντεοπαιχνίδια
Μελέτη που εξέτασε τη σχέση μεταξύ gaming και ψυχολογικής λειτουργίας σε μεγάλο δείγμα διαπίστωσε ότι η χρήση ως «απόδραση» συσχετίστηκε με συμπτώματα άγχους, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις και κοινωνική απομόνωση. Αντιθέτως, όσοι έπαιζαν για κοινωνική δικτύωση είχαν πιο θετικές εμπειρίες. Άλλη έρευνα σε εφήβους υπογραμμίζει ότι οι κοινωνικές νόρμες και η αντίληψη για το πόσο παίζουν οι φίλοι τους, επηρεάζουν σημαντικά το πώς οι νέοι ενασχολούνται με τα παιχνίδια και κατά πόσο εξελίσσουν προβληματική σχέση με αυτά.
Προβληματική χρήση: Πόσο διαδεδομένη είναι;
Σύμφωνα με στατιστικά του 2025, περίπου το 3–4% των παικτών παγκοσμίως αντιμετωπίζουν διαταραχή gaming — με το ποσοστό αυτό να ανεβαίνει σε 8–15% στους εφήβους. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει αναγνωρίσει την Internet Gaming Disorder ως ψυχιατρική διαταραχή.
Οι συνέπειες της υπερβολικής ενασχόλησης περιλαμβάνουν:
-
Ακαδημαϊκές δυσκολίες και μείωση επιδόσεων.
-
Διαταραχές ύπνου, άγχος, κατάθλιψη και διάφορα ψυχικά προβλήματα.
-
Κοινωνική απομόνωση και μειωμένη αυτοεκτίμηση.
Πόσο βοηθά η κοινωνική διάσταση; Πότε γίνεται τροχοπέδη;
Ίσως εκπλήσσει, αλλά τα online multiplayer παιχνίδια μπορούν να ενισχύσουν συνεργασία, λογική και δεξιότητες κοινωνικής επικοινωνίας — πάντα σε πλαίσιο ισορροπημένης χρήσης. Αντίθετα, εάν το gaming γίνεται διέξοδος από μοναξιά ή αμηχανία, μπορεί να εξελιχθεί σε μηχανισμό αντιμετώπισης, ο οποίος οδηγεί σε εθισμό. Κατά αυτόν τον τρόπο, δεν είναι απλά το ίδιο το παιχνίδι, αλλά ο σκοπός που το ξεκινά κανείς που καθορίζει πότε γίνεται υπερβολικό.
Πρακτικές συνέπειες και προτάσεις παρέμβασης
-
Πρόληψη με επίγνωση: Κατανόηση των λόγων για τους οποίους παίζει κάποιος — κοινωνία ή διαφυγή — είναι κλειδί για στοχευμένη παρέμβαση.
-
Ρύθμιση χρόνου: Προτείνεται όριο έως 10–15 ώρες εβδομαδιαία, ειδικά για εφήβους.
-
Κοινωνικά σκάφη: Ενίσχυση της πραγματικής κοινωνικής εμπλοκής, μαθημάτων, χόμπι και φυσικής επαφής.
-
Υποστήριξη γονέων και σχολείων: Να γνωρίζουν τα κίνητρα του παιδιού τους και να προάγουν ισορροπία.
Το gaming έχει τη δύναμη να εμπνέει κοινωνικότητα, δημιουργικότητα και χαλάρωση. Όταν όμως γίνεται μέσο διαφυγής από προβλήματα, χάνεται η ισορροπία και εμφανίζονται προβλήματα υγείας, ψυχολογικά ή ακαδημαϊκά. Η λύση δεν είναι να σταματήσει το gaming, αλλά να καταλάβουμε γιατί παίζει κανείς — και να διατηρήσουμε αυτή τη δραστηριότητα υπό έλεγχο, με σαφείς στόχους και υγιείς συνήθειες.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!