Η φυσική κατάσταση θεωρείται συχνά προνόμιο της νεότητας. Ωστόσο, μια μακροχρόνια σουηδική μελέτη από το Karolinska Institutet έρχεται να προσφέρει μια πιο σύνθετη και ταυτόχρονα ενθαρρυντική εικόνα για το πώς εξελίσσονται η αντοχή, η δύναμη και η μυϊκή απόδοση με σωματική κορύφωση κατά την ενήλικη ζωή. Τα ευρήματα δείχνουν ότι, αν και η σωματική ικανότητα αρχίζει να μειώνεται σχετικά νωρίς, η άσκηση παραμένει ωφέλιμη σε κάθε ηλικία.
Μια μοναδική μελέτη σχεδόν μισού αιώνα
Η μελέτη της Σουηδικής Φυσικής Δραστηριότητας και Φυσικής Κατάστασης (SPAF) αποτελεί μία από τις ελάχιστες παγκοσμίως που παρακολουθούν την ίδια ομάδα ανθρώπων για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Για 47 χρόνια, οι ερευνητές παρακολουθούσαν εκατοντάδες τυχαία επιλεγμένους άνδρες και γυναίκες ηλικίας από 16 έως 63 ετών, με τακτικές μετρήσεις φυσικής κατάστασης, μυϊκής δύναμης και αντοχής.
Η μακροχρόνια αυτή προσέγγιση διαφοροποιεί τη μελέτη SPAF από τις διατομεακές έρευνες, οι οποίες συγκρίνουν διαφορετικές ηλικιακές ομάδες σε μία μόνο χρονική στιγμή. Αντίθετα, η SPAF καταγράφει πραγματικές αλλαγές στο ίδιο άτομο με την πάροδο του χρόνου, προσφέροντας πιο αξιόπιστα συμπεράσματα.
Πότε ξεκινά η πτώση της φυσικής κατάστασης
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της μελέτης είναι ότι η μείωση της σωματικής ικανότητας ξεκινά ήδη από την ηλικία των 35 ετών. Η πτώση αυτή παρατηρείται ανεξάρτητα από το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η γήρανση συνοδεύεται από αναπόφευκτες βιολογικές αλλαγές.
Μετά τα 35, η μείωση της φυσικής κατάστασης είναι σταδιακή, αλλά επιταχύνεται όσο αυξάνεται η ηλικία. Η μυϊκή μάζα και η αντοχή μειώνονται, ενώ η ικανότητα του σώματος να ανακάμπτει από την άσκηση γίνεται πιο περιορισμένη. Τα δεδομένα αυτά συνάδουν με τη γνωστή έννοια της σαρκοπενίας, δηλαδή της προοδευτικής απώλειας μυϊκής μάζας και λειτουργικότητας.
Η άσκηση εξακολουθεί να αποδίδει
Παρά τα παραπάνω, τα αποτελέσματα της μελέτης δεν είναι αποθαρρυντικά. Αντιθέτως, δείχνουν ξεκάθαρα ότι η σωματική δραστηριότητα έχει ουσιαστικό όφελος ακόμη και όταν ξεκινά αργά στη ζωή. Οι συμμετέχοντες που έγιναν πιο δραστήριοι στην ενήλικη ζωή παρουσίασαν βελτίωση της σωματικής τους ικανότητας κατά 5–10%.
Η βελτίωση αυτή μπορεί να μην ανατρέπει πλήρως τη φυσιολογική πτώση που συνοδεύει τη γήρανση, ωστόσο επιβραδύνει σημαντικά την απώλεια απόδοσης και συμβάλλει στη διατήρηση της λειτουργικής ανεξαρτησίας.
«Ποτέ δεν είναι αργά»
Σύμφωνα με τη Maria Westerståhl, λέκτορα στο Τμήμα Εργαστηριακής Ιατρικής του Karolinska Institutet και κύρια συγγραφέα της μελέτης, το μήνυμα είναι σαφές: ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει κανείς να κινείται. Όπως επισημαίνει, η φυσική δραστηριότητα μπορεί να επιβραδύνει την πτώση της απόδοσης, ακόμη και αν δεν μπορεί να τη σταματήσει πλήρως.
Οι ερευνητές σκοπεύουν τώρα να εστιάσουν στους μηχανισμούς που εξηγούν γιατί η μέγιστη απόδοση επιτυγχάνεται γύρω στα 35 έτη και γιατί η άσκηση μπορεί να μετριάσει, αλλά όχι να εξαλείψει, τη μείωση της φυσικής κατάστασης.
Το επόμενο βήμα της έρευνας
Η μελέτη SPAF συνεχίζεται και τα επόμενα χρόνια. Οι συμμετέχοντες, που θα είναι πλέον 68 ετών, θα εξεταστούν ξανά, επιτρέποντας στους ερευνητές να συνδέσουν τις αλλαγές στη φυσική κατάσταση με παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, η γενική υγεία και οι υποκείμενοι βιολογικοί μηχανισμοί.
Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν τη σημασία της τακτικής άσκησης ως βασικού πυλώνα υγιούς γήρανσης. Ακόμη και αν η φθορά του χρόνου είναι αναπόφευκτη, η σωματική δραστηριότητα παραμένει ένα ισχυρό εργαλείο για τη διατήρηση ποιότητας ζωής σε κάθε στάδιο της ενήλικης ζωής.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!