Έκρηξη παραοικονομίας στην Ελλάδα, μαύρο χρήμα 30 δισ

Από μια σιωπηλή αλλά ανεξέλεγκτη πληγή απειλείται η ελληνική οικονομία: την παραοικονομία.
Με εκτιμήσεις να ανεβάζουν το αφορολόγητο χρήμα στα 30 δισ. ευρώ ετησίως, το φαινόμενο έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, υπονομεύοντας τα δημόσια έσοδα, διαβρώνοντας τη φορολογική δικαιοσύνη και καταδικάζοντας τη χώρα σε ένα φαύλο κύκλο φορολογικής ανασφάλειας – αντίθετα με το κυβερνητικό αφήγημα.
Την ώρα που οι πολίτες στενάζουν από τη φορολογική πίεση, ένα παράλληλο, αόρατο οικονομικό σύστημα ανθεί, με το κράτος να αδυνατεί να επιβάλει τον έλεγχο και να σταματήσει τη «μαύρη» αιμορραγία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ελεγκτική εταιρεία EY, η παγκόσμια παραοικονομία παράγει τρισεκατομμύρια σε έσοδα κάθε χρόνο, λόγω της εγκληματικής δραστηριότητας και άλλων μη δηλωμένων συναλλαγών.

Και, ναι, στη λίστα –και στο νούμερο 82- βρίσκεται και η Ελλάδα με τη σκιά της παρακοικονομίας να τη βαραίνει με 29,2 δισ. δολάρια, περίπου το 12% του ΑΕΠ.
Τα ηνία στην κατάταξη κρατούν οι φτωχές χώρες, ενώ το μικρότερο «μερίδιο» έχουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Στις χώρες με χαμηλό εισόδημα, η «σκιώδης» οικονομική δραστηριότητα αποτελεί μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ, που εκτιμάται ότι ανέρχεται σε ποσοστό 42,4%. Συγκριτικά, το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 5,9% του ΑΕΠ στις πλούσιες χώρες, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να εμφανίζουν το μικρότερο μερίδιο συνολικά.
Το γράφημα της Dorothy Neufeld του Visual Capitalist, με βάση την ανάλυση της Ernst & Young Global Shadow Economy Report 2025, δείχνει το μέγεθος της παραοικονομίας κάθε χώρας.

Η παραοικονομία περιλαμβάνει δραστηριότητες που δεν δηλώνονται ή δεν φορολογούνται, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό της από τις αρχές: παράνομες επιχειρήσεις, διακίνηση ναρκωτικών, πλανόδιους πωλητές ή συναλλαγές σε μετρητά που γίνονται εκτός φορολογικών βιβλίων.
Αν και είναι δύσκολο να μετρήσει με ακρίβεια την παραοικονομίας είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, έχει συρρικνωθεί από το 17,7% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2000 στο 11,8% το 2023.Όπως φαίνεται από τους πίνακες, η Σιέρα Λεόνε κατατάσσεται πρώτη συνολικά, με την παραοικονομία της να αντιστοιχεί στο 64,5% του ΑΕΠ.
Όπως και σε πολλές άλλες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, η παραοικονομία απασχολεί εκατομμύρια εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών που ζουν για βιοπορισμό, των πλανόδιων πωλητών και των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων. Την τάση αυτή υπογραμμίζουν οι περιορισμένες ευκαιρίες στον επίσημο τομέα μαζί με τη γραφειοκρατική γραφειοκρατία.
Ειδικότερα, η ΛΔΚ ξεχωρίζει τόσο από την κλίμακα της παραοικονομίας της όσο και από την επικράτηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Εν τω μεταξύ, το Νεπάλ κατατάσσεται στην τρίτη θέση συνολικά, με την παραοικονομία να αντιπροσωπεύει το 51% του ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο γεωργικός τομέας απασχολεί σημαντικό ποσοστό παραοικονομίας. Στην πραγματικότητα, το 85% του εργατικού δυναμικού του Νεπάλ συμμετέχει στην παραοικονομία, καθιστώντας την ζωτική πηγή βιοπορισμού για πολλούς.
Αντίθετα, η παραοικονομία της Αμερικής περιλαμβάνει μόλις το 5% του ΑΕΠ, ωστόσο το τεράστιο μέγεθός της -που αποτιμάται σε 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια- την καθιστά μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο.