Μια πρωτοποριακή μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Exeter δείχνει ότι η εικονική πραγματικότητα (VR), όταν χρησιμοποιείται για την προβολή σκηνών φυσικού τοπίου, μπορεί να ανακουφίσει συμπτώματα που σχετίζονται με τον χρόνιο πόνο. Τα άτομα που ένιωσαν πιο «παρόντα» μέσα στην εικονική φύση, ανέφεραν και τη μεγαλύτερη μείωση των αισθήσεων πόνου. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Pain, συνέκρινε την επίδραση της εμβύθισης σε τρισδιάστατα (360°) VR τοπία με την προβολή των ίδιων σκηνών σε δισδιάστατη μορφή (2D). Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: η εικονική πραγματικότητα ήταν σχεδόν διπλάσια αποτελεσματική στην ανακούφιση του πόνου.
Η Δύσκολη Φύση του Χρόνιου Πόνου
Ο χρόνιος πόνος, δηλαδή ο πόνος που διαρκεί για περισσότερους από τρεις μήνες, αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις στη σύγχρονη ιατρική. Οι πάσχοντες συχνά υποφέρουν από πόνο χωρίς σαφή οργανική αιτία, και οι κλασικές θεραπείες, όπως φάρμακα ή φυσικοθεραπεία, δεν έχουν πάντα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η συγκεκριμένη μελέτη εστίασε στο πώς η παρατεταμένη έκθεση σε φυσικό περιβάλλον μέσω εικονικής πραγματικότητας μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη «ευαισθησίας στον πόνο» – ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε άτομα με νευροπαθητικό πόνο.
Η Επιστημονική Μεθοδολογία
Στη μελέτη συμμετείχαν 29 υγιή άτομα. Κατά την πρώτη επίσκεψη, οι ερευνητές προκάλεσαν ελεγχόμενο πόνο στο αντιβράχιο των συμμετεχόντων μέσω ηλεκτρικών ερεθισμάτων και παρακολούθησαν πώς εξελίχθηκε η ευαισθησία τους στον πόνο στη διάρκεια 50 λεπτών χωρίς καμία οπτική παρέμβαση. Σε επόμενη συνεδρία, οι ίδιοι συμμετέχοντες παρακολούθησαν για 45 λεπτά ένα τρισδιάστατο, εικονικό τοπίο με καταρράκτες από το Όρεγκον των ΗΠΑ, μέσω συσκευής VR. Την ίδια σκηνή παρακολούθησαν και σε απλή οθόνη 2D.
Μετά από κάθε εμπειρία, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγια για το επίπεδο του πόνου που ένιωσαν και το πόσο «παρόντες» ένιωσαν μέσα στο εικονικό περιβάλλον. Επιπλέον, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μαγνητικές τομογραφίες (fMRI) για να μελετήσουν τις εγκεφαλικές αντιδράσεις στον πόνο.
Εντυπωσιακά Αποτελέσματα
Η εικονική φύση μέσω VR μείωσε σημαντικά την ευαισθησία στον πόνο – ακόμη και πέντε λεπτά μετά το τέλος της εμπειρίας. Όσο περισσότερο ένιωθε κανείς «παρών» στο περιβάλλον της φύσης, τόσο ισχυρότερη ήταν η αναλγητική επίδραση. Η μαγνητική τομογραφία αποκάλυψε επίσης ότι τα άτομα με ισχυρότερη συνδεσιμότητα ανάμεσα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου – ιδιαίτερα μεταξύ της νήσου (insula) και του θαλάμου – παρουσίασαν μειωμένη απόκριση στον πόνο. Αυτό υποδεικνύει ότι η εικονική φύση δεν δρα μόνο ψυχολογικά, αλλά επηρεάζει και νευρωνικά μονοπάτια που ρυθμίζουν τον πόνο.
Ελπιδοφόρες Εφαρμογές στο Μέλλον
Η Dr. Sonia Medina, συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Πιστεύουμε ότι η VR είναι τόσο αποτελεσματική γιατί είναι βαθιά εμβυθιστική. Δημιουργεί την αίσθηση ότι βρίσκεσαι πραγματικά μέσα στη φύση. Και αυτή η αίσθηση έχει ισχυρή επίδραση στη μείωση του πόνου.» Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι τα ευρήματα αυτά θα οδηγήσουν στην αξιοποίηση της VR ως εργαλείο ανακούφισης του πόνου σε περιβάλλοντα όπως νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης και οίκοι ευγηρίας – ιδίως για ασθενείς που δεν μπορούν να έχουν άμεση επαφή με φυσικά τοπία.
Η σύνδεση με τη φύση – ακόμα και μέσα από την εικονική πραγματικότητα – φαίνεται πως ενεργοποιεί τις ενδογενείς αναλγητικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Σε έναν κόσμο όπου ο χρόνιος πόνος παραμένει πρόκληση, η τεχνολογία και η φύση μπορεί να συνεργαστούν για να προσφέρουν ανακούφιση και ποιότητα ζωής. Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Exeter αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς πιο ανθρωποκεντρικές, μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση του πόνου – με τη δύναμη της φύσης, ακόμα κι αν αυτή είναι εικονική.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!