Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) δείχνει ότι ο συνδυασμός δύο διαφορετικών τύπων απεικόνισης εγκεφάλου μπορεί να αποκαλύψει κρυφά ίχνη που προβλέπουν την εμφάνιση άγχους κατά την εφηβεία. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην JAMA Network Open, προσφέρει νέες δυνατότητες για την έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση σε νεαρά άτομα με υψηλό κίνδυνο.
Τι έκαναν οι ερευνητές
-
Η ομάδα σάρωσε τον εγκέφαλο εφήβων σε δύο χρονικά σημεία: όταν ήταν 13 ετών και ξανά στα 15.
-
Χρησιμοποίησαν δύο τεχνολογίες κατά τη διάρκεια των δοκιμών:
-
EEG (ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) — μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου σε πραγματικό χρόνο, με εξαιρετικά γρήγορη απόκριση, αλλά περιορισμένη ακρίβεια στον εντοπισμό της περιοχής.
-
fMRI (λειτουργική μαγνητική τομογραφία) — δείχνει ποιες περιοχές του εγκεφάλου «ανάβουν» κατά τη λειτουργία, με πολύ καλή χωρική ανάλυση, όμως πιο «αργά» σε σχέση με το EEG.
-
-
Στη συνέχεια, ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο συγχώνευσης (fusion) των δεδομένων από EEG και fMRI, ώστε να αποκτήσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της εγκεφαλικής απόκρισης όταν οι έφηβοι κάνουν λάθη σε ένα απλό τεστ υπολογιστή.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής ερευνητής, Emilio Valadez, «είναι σαν να χρησιμοποιείς και τα δύο σου μάτια για την αντίληψη βάθους: η δραστηριότητα του εγκεφάλου έρχεται πολύ καθαρότερα στο προσκήνιο».
Τι ανακάλυψαν
-
Όταν ανέλυσαν τα μεμονωμένα δεδομένα (μόνο EEG ή μόνο fMRI), η πρόβλεψη για την πορεία του άγχους ήταν πολύ περιορισμένη. Όμως, με τα συνδυασμένα δεδομένα, κατάφεραν να εξηγήσουν περίπου 25% των διαφορών στο άγχος των εφήβων από τα 13 έως τα 15 — πολύ περισσότερο από ό,τι θα περίμεναν μόνο βάσει πρώιμων χαρακτηριστικών όπως η «φοβική» προσωπικότητα της παιδικής ηλικίας.
-
Μια πιο συγκεκριμένη παρατήρηση: για έφηβους που, ως παιδιά, χαρακτηρίζονταν ως πιο ντροπαλοί ή επιφυλακτικοί, υψηλή δραστηριότητα σε μια περιοχή του εγκεφάλου — τον πρόσθιο οπίσθιο βρεγματικό φλοιό (dorsal anterior cingulate cortex) — προέβλεπε πιο έντονο άγχος στα 15. Αντίθετα, αυξημένη δραστηριότητα σε μια άλλη περιοχή, τον οπίσθιο οπισθιαίο φλοιό (posterior cingulate cortex), είχε προστατευτικό ρόλο: όσοι είχαν αύξηση εκεί, είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν έντονο άγχος.
Με άλλα λόγια: ο τρόπος που ο εγκέφαλος «αντιδρά στα λάθη» — και πώς αυτή η αντίδραση αλλάζει με τον χρόνο — μπορεί να «λύσει» μέρος του μυστηρίου γιατί ορισμένοι έφηβοι εξελίσσονται σε πιο αγχωμένους.
Γιατί αυτά τα ευρήματα είναι σημαντικά
-
Πρόβλεψη κινδύνου πιο νωρίς: Η μέθοδος αυτή μπορεί, κάποια μέρα, να μας βοηθήσει να εντοπίζουμε ποιοι έφηβοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο άγχους πάντα πριν εμφανιστούν έντονα συμπτώματα — και να παρεμβαίνουμε εγκαίρως.
-
Προσωποποιημένη φροντίδα: Αν καταλάβουμε ποιοι «τύποι εγκεφαλικής αντίδρασης» συσχετίζονται με κινδύνους, μπορούμε να στοχεύσουμε παρεμβάσεις (π.χ. θεραπευτικές, ψυχολογικές) ανάλογα με τον κάθε έφηβο.
-
Αξία της πολυτροπικής απεικόνισης: Η έρευνα δείχνει ότι κανένα εργαλείο απεικόνισης δεν αρκεί από μόνο του. Η συγχώνευση EEG και fMRI δίνει μια βαθύτερη, «ολιστική» εικόνα του εγκεφάλου, αποκαλύπτοντας μοτίβα που αλλιώς θα περνούσαν απαρατήρητα.
Το μέλλον της έρευνας
Οι ερευνητές δεν σταματούν εδώ: σχεδιάζουν μελέτες που θα εξετάσουν αν μπορούν να κάνουν παρόμοιες προβλέψεις από ακόμα μικρότερη ηλικία, ακόμα και στα 8 ή 9 χρόνια. Επίσης, ενδιαφέρονται να διερευνήσουν αν άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου — όπως η μνήμη ή η προσοχή — θα μπορούσαν να προσφέρουν επιπλέον «κλειδιά» για τον κίνδυνο άγχους.
Ο απώτερος στόχος; Να «διαβαστεί η ιστορία του εγκεφάλου» νωρίς, ώστε να εντοπιστούν τα παιδιά που χρειάζονται επιπλέον υποστήριξη και να λάβουν έγκαιρη βοήθεια πριν το άγχος γίνει χρόνιο πρόβλημα στη ζωή τους.
Με άλλα λόγια, η ενσωμάτωση διαφορετικών εικόνων της εγκεφαλικής λειτουργίας ανοίγει ένα νέο, πολλά υποσχόμενο παράθυρο στην κατανόηση της νευροψυχολογίας της εφηβείας και της ψυχικής υγείας — και ίσως, στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, θα βοηθήσει στην πρόληψη της αγχώδους διαταραχής πριν αυτή αρχίσει.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!