Σε έναν κόσμο όπου ο διαβήτης αυξάνεται με εκθετικούς ρυθμούς, μια πρόσφατη παγκόσμια ανάλυση φέρνει στο φως ένα ανησυχητικό φαινόμενο: σχεδόν το 44% των ανθρώπων ηλικίας 15 ετών και άνω με διαβήτη παραμένουν χωρίς διάγνωση. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι μόνο το 55,8% αυτών διαγιγνώσκονται, ενώ από αυτούς μια πλειοψηφία λαμβάνει αγωγή. Ωστόσο, μόλις το 42% αυτών καταφέρνει να διατηρήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε ασφαλή όρια – κι αυτό σημαίνει ότι συνολικά μόνο περίπου το 21% όλων των ατόμων με διαβήτη έχουν σωστό έλεγχο της νόσου.
Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Δημιουργική αδιαφορία δεν πρόκειται για την αιτία. Το πρόβλημα εντοπίζεται στη φύση του διαβήτη—ιδίως του τύπου 2—η οποία εξελίσσεται σταδιακά και συχνά χωρίς εμφανή συμπτώματα. Συμπτώματα όπως αυξημένη διούρηση, επίμονη διψά, κούραση ή θολή όραση μπορεί εύκολα να αποδίδονται σε στρες ή απλή καθημερινή εξουθένωση, και πολλοί δεν αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα της κατάστασης.
Οι νέοι, από την άλλη, φαίνεται να βρίσκονται σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο: ενώ θεωρούνται γενικά πιο υγιείς, αποτελούν την ομάδα με τη χαμηλότερη διάγνωση. Αυτό δημιουργεί έναν κρυφό πλούτο ανθρώπων που κινδυνεύουν μακροπρόθεσμα από επιπλοκές όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, νεφρική ανεπάρκεια, προβλήματα όρασης, και νευροπάθειες.
Περιφερειακές διαφορές και ανισότητες
Οι διαφορές στην ενημέρωση, τη διάγνωση και τη διαχείριση ανά περιοχή του κόσμου είναι αξιοσημείωτες. Ορισμένες ανεπτυγμένες περιοχές, όπως η Βόρεια Αμερική, ξεχωρίζουν, με υψηλότερα ποσοστά διάγνωσης—έως και 83%. Πάντως, ακόμα εκεί, μόνο ένας στους πέντε με διαβήτη έχει σωστά ρυθμισμένη νόσο.
Αντιθέτως, περιοχές όπως η κεντρική υποσαχάρια Αφρική αντιμετωπίζουν δραματικά χαμηλά ποσοστά διάγνωσης—λιγότερα από 20%. Αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα όχι μόνο δεν έχει εξαλειφθεί, αλλά επιτείνεται αποτυπώνοντας ανισότητες στη δημόσια υγεία.
Προς το 2050: Η ώρα της δράσης
Το σκηνικό γίνεται ακόμα πιο ανησυχητικό αν προβληματιστούμε για το μέλλον: μέχρι το 2050, προβλέπεται ότι 1,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν με διαβήτη. Εάν η τρέχουσα τάση της ανενημέρωτης διάγνωσης συνεχιστεί, το μέγεθος της επιδημίας θα είναι ανυπολόγιστο.
Αυτό το χρονικό όριο πρέπει να λειτουργήσει ως αφύπνιση για την παγκόσμια κοινότητα: απαιτούνται εκστρατείες ευαισθητοποίησης, προγράμματα μαζικού ελέγχου (screening), και βελτιωμένη πρόσβαση σε διαγνωστικά τεστ και φάρμακα, ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες περιοχές. Η πρόληψη (π.χ. υγιεινή διατροφή, σωματική δραστηριότητα) και η έγκαιρη διάγνωση είναι τα μόνα όπλα μας για να αλλάξουμε τη ροή αυτής της παγκόσμιας πρόκλησης.
Τι σημαίνει “σωστός έλεγχος”
Το γεγονός ότι μόνο το 21% των ατόμων με διαβήτη διατηρεί καλό γλυκαιμικό έλεγχο εκπέμπει έναν δυνατό συναγερμό. Δεν αρκεί να μάθει κάποιος ότι έχει διαβήτη—πρέπει να τον διαχειριστεί σωστά. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τη φαρμακευτική αγωγή, αλλά και τη διατροφή, την τακτική άσκηση, την παρακολούθηση γλυκόζης, και τη συνεργασία με επαγγελματίες υγείας.
Η αποτυχία ελέγχου συχνά οδηγεί σε χρόνια προβλήματα όπως αμφιβληστροειδοπάθεια, νεφρική βλάβη, ή ακόμα και ακρωτηριασμούς και θρομβώσεις. Η ενδυνάμωση του κάθε ατόμου στον αυτοέλεγχο και η συστηματική υποστήριξη από το σύστημα υγείας είναι καθοριστικές για την πρόληψη.
Η σημασία της ενημέρωσης
Είναι κρίσιμο να διαδόσουμε απλά και κατανοητά μηνύματα για τον διαβήτη: το ότι μπορεί να μην έχει συμπτώματα δεν τον καθιστά λιγότερο επικίνδυνο. Τακτικός έλεγχος με εξετάσεις αίματος—όπως η γλυκόζη νηστείας ή το HbA1c—μπορεί να σώσει ζωές. Μαζί με αυτό, πρέπει να ενσωματώσουμε τον διαβήτη στην εκπαίδευση για την υγεία, στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, και στις κοινότητες. Ένας κόσμος που γνωρίζει γίνεται ενεργός και προλαμβάνει—σε όλους τους τομείς.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!