COVID-19: Γιατί οι άνδρες νοσούν πιο βαριά

Σε μια σημαντική επιστημονική ανακάλυψη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Umeå στη Σουηδία, αναδεικνύεται ένας κρίσιμος λόγος για τον οποίο οι άνδρες φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρή COVID-19 συγκριτικά με τις γυναίκες. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, αποκαλύπτει διαφορές στο ανοσοποιητικό τους σύστημα, ειδικά σε σχέση με τα ουδετερόφιλα και τις κυτοκίνες, που μπορεί να εξηγούν τον ανδρικά επιδεινούμενο κίνδυνο για σοβαρή νόσο.

Η καρδιά της διαφοράς: ανοσολογική δράση και ουδετερόφιλα

Παρά το γεγονός ότι ο συνολικός αριθμός μολύνσεων από SARS-CoV-2 είναι παρόμοιος ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, οι άνδρες έχουν τριπλάσια πιθανότητα να χρειαστούν εντατική θεραπεία, όπως δείχνει η μελέτη των Σουηδών ερευνητών. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται δυνατά σε σοβαρή COVID, σημαντικό ρόλο παίζουν τα ουδετερόφιλα — κύτταρα λευκού αίματος που προσελκύονται από ειδικές κυτοκίνες.

Η έρευνα έδειξε ότι σε άνδρες με σοβαρή νόσο τα επίπεδα της κυτοκίνης IL-18 είναι σημαντικά μεγαλύτερα, ενώ τα σημάδια ενεργοποίησης των ουδετερόφιλων είναι αυξημένα. Αυτή η υπερδραστήρια αντίδραση, όπως εξηγούν οι ερευνητές, μπορεί να είναι διπλά επικίνδυνη: τα ουδετερόφιλα μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και βλάβες στους ιστούς των πνευμόνων, με αποτέλεσμα πιο σοβαρή νόσο.

Γιατί συμβαίνει αυτή η διαφορά;

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η σεξουαλική (φυλο-) διαφορά στην ανοσολογική απόκριση αποτελεί μία από τις κεντρικές εξηγήσεις. Η πιο έντονη ενεργοποίηση ουδετερόφιλων στους άνδρες δείχνει ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα αντιδρά «με διαφορετικό τρόπο» σε σοβαρή λοίμωξη COVID-19. Αυτή η παρατήρηση, πέρα από την καθαρά βιολογική σημασία της, προσφέρει και πολύτιμες προοπτικές για θεραπευτικές παρεμβάσεις. Αν γνωρίζουμε ότι συγκεκριμένοι άνθρωποι —ανά φύλο— αντιδρούν διαφορετικά, μπορούμε να σχεδιάσουμε πιο εξατομικευμένες θεραπείες.

Θεραπευτικές συνέπειες και προοπτικές

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η νέα γνώση ανοίγει τον δρόμο για πιο στοχευμένες θεραπείες για τη σοβαρή COVID-19. Για παράδειγμα:

• Η καταστολή της IL-18 ή άλλων μορίων που προκαλούν ενεργοποίηση των ουδετερόφιλων μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική σε άνδρες ασθενείς.

• Θα μπορούσαν να αναπτυχθούν θεραπείες που εξισορροπούν τη λειτουργία των ουδετερόφιλων, ώστε να μειώνεται η φλεγμονή χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα του ανοσοποιητικού να καταπολεμά τον ιό.

• Επιπλέον, η κατανόηση αυτής της διαφοράς μπορεί να επηρεάσει και τον τρόπο με τον οποίο δοκιμάζονται νέα φάρμακα ή ανοσοτροποποιητικές θεραπείες, ώστε να λαμβάνεται υπόψη και το φύλο ως παράγοντας.

Πιο ευρεία σημασία

Η μελέτη δείχνει πώς οι βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών δεν είναι απλώς παράμετροι στατιστικής. Αντιθέτως, έχουν καθοριστική επίδραση στη σοβαρότητα της νόσου και στην έκβαση της υγείας. Το εύρημα αυτό αποτελεί υπενθύμιση για την ιατρική κοινότητα ότι το φύλο είναι κρίσιμο στοιχείο σε κάθε νόσημα — ειδικά όταν πρόκειται για λοιμώξεις με σημαντική ανοσολογική συνιστώσα, όπως η COVID-19.

Η ανακάλυψη από τα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Umeå αναδεικνύει ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ της COVID-19: γιατί οι άνδρες νοσούν πιο βαριά. Η εντονότερη ενεργοποίηση ουδετερόφιλων και η υψηλότερη έκφραση IL-18 σε σοβαρή νόσο παρέχουν μια πειστική βιολογική εξήγηση — και ταυτόχρονα ορίζουν νέες κατευθύνσεις για πιθανές θεραπείες.

Σε πρακτικό επίπεδο, αυτή η γνώση μπορεί να οδηγήσει σε πιο στοχευμένη και εξατομικευμένη φροντίδα των ασθενών, με θεραπείες που λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές φύλου στην ανοσολογική απόκριση. Είναι ένα βήμα προς μια ιατρική που δεν αντιμετωπίζει μόνο τον ιό, αλλά και το ανθρώπινο σώμα στο σύνολό του — με όλες τις πολύπλοκες διαφορές που μας κάνουν μοναδικούς.