Χορός: Μπορεί να αντιστρέψει τα σημάδια γήρανσης στον εγκέφαλο

Η γήρανση συνδέεται συχνά με σταδιακή πτώση της γνωστικής λειτουργίας, της μνήμης και της ισορροπίας, αλλά μια ενδιαφέρουσα έρευνα δείχνει ότι η συστηματική άσκηση — και ιδιαίτερα ο χορός — μπορεί να αντιστρέψει ορισμένα από αυτά τα σημάδια στον εγκέφαλο.

Η μελέτη και οι συμμετέχοντες

Η έρευνα διεξήχθη από επιστήμονες του Γερμανικού Κέντρου Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων στη Μαγδεβούργο.Σε αυτήν, συμμετείχαν ηλικιωμένοι εθελοντές, με μέσο όρο ηλικίας περίπου 68 ετών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: μία που παρακολούθησε εβδομαδιαίες τάξεις χορού για 18 μήνες και μία άλλη που έκανε “παραδοσιακή” άσκηση αντοχής (όπως ποδήλατο ή Nordic walking) και ευλυγισίας.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα

Μετά τα 18 αυτά μήνες, και οι δύο ομάδες παρουσίασαν αύξηση στο μέγεθος της περιοχής του ιππόκαμπου — ενός κρίσιμου τμήματος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μνήμη, τη μάθηση και την ισορροπία. Ωστόσο, μόνο η ομάδα του χορού έδειξε και σημαντική βελτίωση στην ισορροπία.

Οι ερευνητές αποδίδουν αυτό το επιπλέον όφελος σε έναν πιο απαιτητικό συνδυασμό κινητικών και πνευματικών προκλήσεων: οι χορευτές έπρεπε να μάθουν συνεχώς νέες χορογραφίες από διάφορα στυλ (Jazz, Square, Latin-American, Line Dance), με διαρκή αλλαγές στα βήματα, τα χέρια, τον ρυθμό και τις σχηματισμούς κάθε δύο εβδομάδες. Αυτή η συνεχής διαδικασία μάθησης ενθάρρυνε εγκεφαλική πλαστικότητα και γνωστική “πρόκληση”.

Γιατί ο χορός “δουλεύει” καλύτερα από την άσκηση μόνο

Το μυστικό της επιτυχημένης επίδρασης του χορού είναι η σύνδεση της φυσικής άσκησης με τον ενεργό μαθησιακό μηχανισμό και τη δημιουργικότητα: δεν είναι απλώς επαναλαμβανόμενα βήματα, αλλά αλλαγές, πρόκληση και μνήμη. Η ανάγκη να απομνημονεύεις συνολικά κομμάτια χορού και να τα εκτελείς σε διαφορετικό χρόνο και χωρίς καθοδήγηση ενισχύει τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου.

Η έρευνα δείχνει ότι αυτός ο συνδυασμός φυσικής και πνευματικής άσκησης είναι πιο αποτελεσματικός για τη διατήρηση ή και αύξηση της “πράσινης ύλης” (gray matter) στον ιππόκαμπο απ’ ό,τι οι πιο απλές μορφές άσκησης.

Πρακτικές συνέπειες και μελλοντικές εφαρμογές

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους μπορούν να οδηγήσουν σε νέες παρεμβάσεις άσκησης για την υγεία του εγκεφάλου, ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες. Για παράδειγμα, ήδη εξετάζουν ένα καινοτόμο σύστημα που ονομάζεται “Jymmin” (σύντμηση από “jamming” και “gymnastics”), όπου η σωματική δραστηριότητα παράγει μουσική με ρυθμό μέσω αισθητήρων — προσφέροντας συνδυασμό άσκησης και δημιουργικής μουσικής συμμετοχής.

Σκοπός τους είναι να δουν αν τέτοιου τύπου προγράμματα μπορούν να εφαρμοστούν και σε άτομα με άνοια ή προδιάθεση για νευροεκφυλιστικές ασθένειες, ώστε να ενισχυθούν οι γνωστικές και κινητικές τους δεξιότητες.

Τι σημαίνει για εμάς

• Ο χορός δεν είναι απλώς μια διασκέδαση· μπορεί να είναι ουσιαστική επένδυση για την υγεία του εγκεφάλου μας.

• Αν είσαι σε πιο προχωρημένη ηλικία ή θέλεις να προστατέψεις τη γνωστική σου λειτουργία στο μέλλον, η τακτική ενασχόληση με χορό μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη.

• Προγράμματα γυμναστικής που ενσωματώνουν και πνευματική πρόκληση — όπως η συνεχής μάθηση νέων κινήσεων — ίσως είναι πιο “αντιγηραντικά” από την απλή αερόβια άσκηση.

Η έρευνα αυτή μας δείχνει ότι η γήρανση του εγκεφάλου δεν είναι μια ανεξέλεγκτη πορεία· κάποιες πτυχές της μπορούν να αντιστραφούν ή τουλάχιστον να επιβραδυνθούν μέσα από έξυπνες και διασκεδαστικές συνήθειες. Ο χορός, με τη μοναδική ισορροπία κινητικότητας, ρυθμού και μάθησης, αποδεικνύεται ένας ισχυρός “σύμμαχος” για την εγκεφαλική υγεία στην τρίτη ηλικία.