Candida: Τι συμβαίνει όταν ο μύκητας συμμαχεί με τη σαλμονέλα;

Μια νέα έρευνα αποκαλύπτει μια απρόσμενη συνεργασία στο έντερο: ο κοινός μύκητας Candida albicans βοηθάει τη Σαλμονέλα (τύπου Typhimurium) να εγκατασταθεί, να εξαπλωθεί και να προκαλέσει μεγαλύτερη μόλυνση. Αυτός ο «παθολογικός συνασπισμός» προκαλεί ανησυχία, γιατί μπορεί να αλλάζει το πώς αντιδρά το ανοσοποιητικό μας και πώς αντιμετωπίζεται η μόλυνση.

Τι ανακάλυψαν οι επιστήμονες

• Ο Candida albicans υπάρχει στο έντερο πάνω από το 60% των υγιών ανθρώπων και συνήθως συμπεριφέρεται «φιλικά». Όμως όταν έρχεται σε επαφή με τη Σαλμονέλα, κάτι αλλάζει.

• Η Σαλμονέλα έχει μια πρωτεΐνη που λέγεται SopB. Αυτή ενεργοποιεί τον μύκητα ώστε να παράγει αργινίνη, ένα αμινοξύ που τελικά ενισχύει τη δράση της Σαλμονέλας.

• Όταν υπάρχει το συγκεκριμένο «μίγμα» – Σαλμονέλα + Candida + αργινίνη – η φλεγμονή από το σώμα αντιδρά λιγότερο δυναμικά. Αντί για έντονη άμυνα, υπάρχει μια πιο «χαλαρή» αντίδραση, που επιτρέπει στη Σαλμονέλα να περάσει από το έντερο σε άλλα όργανα (π.χ. ήπαρ, σπλήνα).

Γιατί είναι σημαντικό αυτό

1. Νέος παράγοντας κινδύνου
   Συνήθως σκεφτόμαστε τα βακτήρια σαν ξεχωριστούς «αντιπάλους». Εδώ βλέπουμε ότι και μικροοργανισμοί που θεωρούνται συνήθως «φυσιολογικοί» ή αβλαβείς μπορούν να βοηθούν το παθογόνο βακτήριο να δράσει.

2. Επιβάρυνση της μόλυνσης
   Η παρουσία του Candida φαίνεται να κάνει τη νόσο πιο σοβαρή, με μεγαλύτερη εξάπλωση και μεγαλύτερη φλεγμονή που όμως καταστέλλεται. Το αποτέλεσμα: πιο δύσκολη καταπολέμηση από τον οργανισμό.

3. Νέα ιδέα για θεραπεία
   Εφόσον ο μύκητας βοηθά τη Σαλμονέλα, ίσως μπορούμε να αποφασίσουμε να στοχεύσουμε και τον μύκητα ή τον μηχανισμό παραγωγής αργινίνης ως μέρος της θεραπείας. Αυτό ανοίγει δρόμους για αντιμυκητιασικά ή άλλες στρατηγικές που μέχρι σήμερα δεν είχαμε σκεφτεί.

Πώς έγιναν τα πειράματα

• Έκαναν δοκιμές με ποντίκια: κάποια ήταν προ-φιλτραρισμένα, κάποια είχαν Candida, κάποια όχι. Έλεγχαν πώς αντιδρούσε η Σαλμονέλα υπό διαφορετικές συνθήκες.

• Χρησιμοποίησαν και καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων στο εργαστήριο (κόλον) για να δουν πόσο διευκολύνεται η είσοδος της Σαλμονέλας όταν υπάρχει Candida.

• Μέτρησαν επίσης πόση αργινίνη υπάρχει στον εντερικό χώρο όταν ο μύκητας ενεργοποιείται, και πώς αυτό συνδέεται με την ισχύ της μόλυνσης.

Τι σημαίνει αυτό για εμάς

• Καθημερινές λοιμώξεις: Σε ανθρώπους με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα ή σε περίπτωση μόλυνσης με Σαλμονέλα, η παρουσία του Candida στο έντερο μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση – πιθανόν να χρειάζεται παρακολούθηση και άμεση αντιμετώπιση.

• Διαχείριση μικροβιώματος (microbiome): Όχι μόνο τα βακτήρια, αλλά και οι μύκητες στο έντερο έχουν πιο ενεργό και σύνθετο ρόλο απ’ ό,τι πιστεύαμε.

• Θεραπευτικές επιλογές: Αν μπεις στη σκέψη ότι η Candida «βοηθά» τη Σαλμονέλα, τότε αντιμυκητιασικά ή άλλα φάρμακα που στοχεύουν τον μύκητα ή την παραγωγή αργινίνης μπορεί να καταστούν σημαντικά.

Περιορισμοί & Προκλήσεις

• Οι έρευνες έγιναν κυρίως σε ποντίκια και σε εργαστηριακά κύτταρα· δεν είναι σαφές πόσο ισχύει ακριβώς στους ανθρώπους υπό όλες τις συνθήκες.

• Δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστό πόσοι άνθρωποι με μόλυνση από Σαλμονέλα έχουν ταυτόχρονα ενεργό Candida και πόσο αργινίνη παράγεται σε κάθε περίπτωση.

• Οι πιθανές θεραπείες πρέπει να ισορροπούν, γιατί το να «εξαφανίσουμε» εντελώς τα φυσιολογικά είδη μύκητα μπορεί να έχει παρενέργειες για το έντερο και το ανοσοποιητικό μας.

Τελικές σκέψεις

Αυτή η νέα έρευνα μας δείχνει πως ένα από τα πιο πέτρινα φρούρια της υγείας μας – το έντερο – λειτουργεί πολύ πιο σύνθετα από ό,τι νομίζαμε. Η Candida albicans, ένας οργανισμός που θεωρούμε σχεδόν «φυσιολογικό» κομμάτι του εντερικού περιβάλλοντος, μπορεί να αλλάξει τη δράση μια παθογόνου βακτηρίου όπως η Σαλμονέλα προς το χειρότερο.

Αυτό σημαίνει πως κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε εντερικές μολύνσεις, πρέπει να σκεφτόμαστε τη μικροβιακή «κοινότητα» ως σύνολο — βακτήρια, μύκητες και άλλοι μικροοργανισμοί — και όχι μόνο το παθογόνο βακτήριο.

Μπορεί να έρθει μια μέρα που η θεραπεία θα περιλαμβάνει, πέρα από αντιβιοτικά, και στρατηγική αντιμετώπιση του μύκητα ή της διατροφής ώστε να μειωθεί η δυνατότητά του να βοηθά τη Σαλμονέλα. Μέχρι τότε, ας κρατάμε την εντερική μας ισορροπία με καλές συνήθειες: υγιεινή φαγητή, χαμηλό στρες, και προσοχή στην διατροφή και τα συμπληρώματα.