Περίπου το 80% των ανθρώπων φιλοξενεί στο έντερό του τον μύκητα Candida albicans – έναν μικροοργανισμό που τις περισσότερες φορές παραμένει ακίνδυνος και απαρατήρητος για χρόνια. Ωστόσο, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, μπορεί να μετατραπεί σε έναν παθογόνο μικροβιακό οργανισμό που προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις στο ουροποιητικό σύστημα, στους πνεύμονες και ακόμη και στον εγκέφαλο. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Microbiology Spectrum, από ερευνητές του Baylor College of Medicine και διεθνείς συνεργάτες, ρίχνει φως στους μηχανισμούς που επιτρέπουν στον συγκεκριμένο μύκητα να εγκαθίσταται και να επιβιώνει στο έντερο, ακόμη και σε υγιείς οργανισμούς.
Όταν ο Candida albicans «βολεύεται» στο έντερο
Σύμφωνα με την Kelsey Mauk, υποψήφια διδάκτωρ και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, η ερευνητική ομάδα μελέτησε για πρώτη φορά την αποικιοποίηση του C. albicans σε υγιή ποντίκια, χωρίς προηγούμενη θεραπεία με αντιβιοτικά ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα – πρακτική που μέχρι τώρα θεωρούνταν απαραίτητη για να αναπτυχθεί ο μύκητας. Τα ευρήματα ξάφνιασαν τους επιστήμονες.
Η κλινική μορφή του μύκητα (στέλεχος CLCA10) κατάφερε να παραμείνει στο έντερο για τουλάχιστον 58 ημέρες χωρίς να προκαλέσει φλεγμονή, απώλεια βάρους ή να διαταράξει την ισορροπία της εντερικής μικροχλωρίδας. Επιπλέον, ακόμα και μετά από αντιμυκητιασική αγωγή, ο μύκητας μειώθηκε αλλά δεν εξαφανίστηκε πλήρως. Αυτό αποδεικνύει ότι το Candida albicans έχει την ικανότητα να εγκαθίσταται ανθεκτικά και διακριτικά, ακόμα και σε ένα υγιές περιβάλλον.
Τι καθορίζει την ικανότητα αποικιοποίησης;
Οι ερευνητές αρχικά υπέθεσαν ότι παράγοντες όπως το φύλο, η διατροφή ή η προέλευση των πειραματόζωων θα επηρέαζαν την ικανότητα του μύκητα να εγκατασταθεί. Όμως αποδείχθηκε ότι κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν επηρέασε την αποικιοποίηση. Όπως δήλωσε η Mauk: «Ο Candida albicans μπορεί να βολευτεί στο έντερο υπό πολλές διαφορετικές συνθήκες.» Αντίθετα, σημαντικό ρόλο φάνηκε να παίζουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες του ίδιου του μύκητα, που συνδέονται με τη μορφή του υφής (hyphae) – δηλαδή όταν παίρνει την πιο παθογόνο, νηματοειδή του μορφή.
Ο ρόλος της candidalysin και άλλων πρωτεϊνών
Η candidalysin είναι μια μικρή τοξίνη-πεπτίδιο, την οποία παράγει ο μύκητας όταν παίρνει τη μορφή υφής. Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι επειδή η candidalysin προκαλεί ισχυρές φλεγμονώδεις αντιδράσεις, δεν θα συνέβαλλε στην αποικιοποίηση του εντέρου. Όμως τα πειράματα απέδειξαν το αντίθετο: «Η candidalysin, καθώς και δύο άλλες πρωτεΐνες – οι προσκολλητίνες Als3 και Hwp1 – ήταν απαραίτητες για να εγκατασταθεί ο μύκητας στο έντερο», εξηγεί η Mauk. Σε ποντίκια που μολύνθηκαν με στελέχη του μύκητα χωρίς αυτές τις πρωτεΐνες, τα επίπεδα αποικιοποίησης ήταν πολύ χαμηλότερα.
Νέοι θεραπευτικοί στόχοι
Ο Δρ. David Corry, καθηγητής Παθολογίας, Ανοσολογίας και Ιατρικής στο Baylor, τονίζει: «Αυτή η μελέτη δείχνει ότι η αποικιοποίηση του εντέρου από τον Candida albicans εξαρτάται άμεσα από πρωτεΐνες που σχετίζονται με την υφική μορφή του μύκητα. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένες θεραπείες που θα εμποδίζουν την εγκατάστασή του στο έντερο.» Με άλλα λόγια, αν καταφέρουμε να μπλοκάρουμε τα συγκεκριμένα μόρια, ίσως μπορέσουμε να μειώσουμε ή και να αποτρέψουμε την αποικιοποίηση του μύκητα σε ευπαθείς ασθενείς, προστατεύοντας έτσι τον οργανισμό από πιθανές σοβαρές λοιμώξεις.
Ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση της μυκητιασικής μικροχλωρίδας
Η έρευνα αυτή διευρύνει σημαντικά τη γνώση μας για την αλληλεπίδραση μεταξύ του Candida albicans και του εντερικού περιβάλλοντος. Μέχρι σήμερα, η αποικιοποίηση του εντέρου από τον μύκητα θεωρούνταν αποτέλεσμα εξασθενημένου ανοσοποιητικού ή αλλαγών στη μικροβιακή ισορροπία. Πλέον γνωρίζουμε ότι ο ίδιος ο μύκητας έχει ενεργούς μηχανισμούς επιβίωσης που του επιτρέπουν να εγκατασταθεί ακόμα και σε φυσιολογικές συνθήκες.
Ο Candida albicans είναι ένας μικροοργανισμός που ζει μαζί μας – τις περισσότερες φορές ειρηνικά. Ωστόσο, αν βρει την ευκαιρία, μπορεί να μετατραπεί σε σοβαρή απειλή για την υγεία μας. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο εγκαθίσταται στο έντερο μπορεί να οδηγήσει σε καινοτόμες θεραπείες και προληπτικές στρατηγικές, προστατεύοντας ευάλωτους πληθυσμούς από επικίνδυνες λοιμώξεις.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!