BMI: Η αναλογία μέσης-ύψους προβλέπει καλύτερα τον κίνδυνο καρδιοπάθειας

Μια νέα έρευνα από το UPMC και το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ δείχνει ότι η αναλογία της μέσης σε σχέση με το ύψος ενός ατόμου είναι πιο αξιόπιστος δείκτης για τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων από τον γνωστό Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI).  Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Regional Health – Americas, ενδέχεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί και το κοινό αξιολογούν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ιδίως σε άτομα που δεν θεωρούνται παχύσαρκα σύμφωνα με τα παραδοσιακά κριτήρια.

Η μελέτη και τα αποτελέσματα

Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα από 2.721 ενήλικες που συμμετείχαν στη Βραζιλιάνικη Μακροχρόνια Μελέτη για την Υγεία των Ενηλίκων (ELSA-Brasil). Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε καρδιαγγειακή νόσο στην αρχή της μελέτης, και όλοι παρακολουθήθηκαν για περισσότερα από πέντε χρόνια. Ο Δρ. Thiago Bosco Mendes, επικεφαλής συγγραφέας και ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπεργκ, εξήγησε:

«Υψηλότερος δείκτης BMI, περίμετρος μέσης και αναλογία μέσης προς ύψος συνδέονταν αρχικά με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Όμως, όταν λάβαμε υπόψη κλασικούς παράγοντες κινδύνου —όπως ηλικία, φύλο, κάπνισμα, άσκηση, διαβήτη, υπέρταση και χοληστερόλη— μόνο η αναλογία μέσης-ύψους παρέμεινε στατιστικά σημαντική». Αυτό σημαίνει ότι η αναλογία μέσης-ύψους (Waist-to-Height Ratio – WHtR) είναι ανεξάρτητος και πιο ακριβής δείκτης κινδύνου για μελλοντικά καρδιακά προβλήματα, σε σύγκριση με τον BMI.

Το πρόβλημα με τον δείκτη BMI

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα). Αν και χρησιμοποιείται ευρέως, δεν λαμβάνει υπόψη τη κατανομή του λίπους στο σώμα.

Ο BMI δεν διακρίνει μεταξύ:

• του σπλαχνικού λίπους (που περιβάλλει τα όργανα και αυξάνει τον καρδιακό κίνδυνο), και

• του υποδόριου λίπους (που είναι λιγότερο επικίνδυνο).

Αυτό σημαίνει ότι δύο άτομα με τον ίδιο BMI μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικό επίπεδο κινδύνου, ανάλογα με το πού αποθηκεύεται το λίπος τους.

Αντίθετα, η αναλογία μέσης-ύψους υπολογίζεται διαιρώντας την περίμετρο της μέσης με το ύψος, και αντικατοπτρίζει πιο άμεσα τη συγκέντρωση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς — έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ποιοι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο

Η έρευνα έδειξε ότι η μεγαλύτερη προγνωστική δύναμη της αναλογίας μέσης-ύψους εντοπίζεται σε άτομα με BMI κάτω από 30, δηλαδή σε ανθρώπους που δεν θεωρούνται παχύσαρκοι.

Αυτή η κατηγορία πληθυσμού μπορεί να μην γνωρίζει ότι διατρέχει κίνδυνο, καθώς το βάρος τους φαίνεται «φυσιολογικό». Ωστόσο, αν η αναλογία μέσης προς ύψος υπερβαίνει το 0,5, το άτομο αυτό μπορεί να έχει αυξημένο κίνδυνο ασβεστοποίησης των στεφανιαίων αρτηριών, ένας βασικός δείκτης καρδιακής νόσου.

Με άλλα λόγια, ακόμα και αν κάποιος δεν είναι υπέρβαρος, μπορεί να φέρει περισσότερο σπλαχνικό λίπος — το επικίνδυνο λίπος που συνδέεται με διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και καρδιοπάθειες.

Τι σημαίνει αυτό για την πρόληψη

Ο Δρ. Marcio Bittencourt, καρδιολόγος στο UPMC και αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ, υπογράμμισε τη σημασία της νέας αυτής μεθόδου:

«Η χρήση της αναλογίας μέσης-ύψους ως εργαλείου προληπτικού ελέγχου μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη ανίχνευση και παρέμβαση σε ασθενείς που διαφορετικά θα περνούσαν απαρατήρητοι. Είναι ένας απλός και ισχυρός τρόπος να εντοπιστεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος νωρίς, ακόμη κι αν το βάρος, η χοληστερόλη ή η πίεσή τους φαίνονται φυσιολογικά».

Η αναλογία αυτή μπορεί να μετρηθεί εύκολα στο σπίτι, χωρίς εξειδικευμένο εξοπλισμό:

1. Μετρήστε την περίμετρο της μέσης στο ύψος του αφαλού.

2. Μετρήστε το ύψος σας.

3. Διαιρέστε τη μέση με το ύψος σας.
   Αν το αποτέλεσμα είναι πάνω από 0,5, καλό είναι να συμβουλευθείτε γιατρό για περαιτέρω αξιολόγηση.

Η νέα αυτή μελέτη δείχνει ότι η αναλογία μέσης-ύψους μπορεί να γίνει ένα απλό, φθηνό και αποτελεσματικό εργαλείο πρόληψης των καρδιοπαθειών, παρέχοντας πιο ακριβή εικόνα του κινδύνου από τον παραδοσιακό BMI. Καθώς οι επιστήμονες εμβαθύνουν στην κατανόηση του ρόλου του κοιλιακού λίπους στην υγεία της καρδιάς, η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της κεντρικής παχυσαρκίας μπορεί να σώσει ζωές. Μερικές φορές, οι μικρές μετρήσεις αποκαλύπτουν τα μεγαλύτερα μυστικά για την υγεία μας.