Η μαύρη σοκολάτα είναι γνωστή για τα αντιοξειδωτικά της, τη μοναδική της γεύση και την επίδρασή της στη διάθεση. Μια νέα μελέτη από το King’s College London έρχεται τώρα να προσθέσει έναν ακόμη πιθανό λόγο που την καθιστά ενδιαφέρον διατροφικό στοιχείο: μια χημική ουσία που περιέχει, η θεοβρωμίνη, φαίνεται να σχετίζεται με πιο αργό ρυθμό βιολογικής γήρανσης. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Aging, διερευνά πώς η θεοβρωμίνη στο αίμα συνδέεται με δείκτες που αποτυπώνουν πόσο «παλιό» εμφανίζεται το σώμα σε μοριακό επίπεδο.

Τι είναι η βιολογική ηλικία;
Η χρονολογική ηλικία μετρά τα χρόνια που ζούμε. Η βιολογική ηλικία, όμως, περιγράφει την πραγματική κατάσταση του οργανισμού — πόσο έχουν φθαρεί τα κύτταρα, οι ιστοί και τα συστήματα του σώματος. Για να την υπολογίσουν, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν διάφορους βιοδείκτες που σχετίζονται με τη λειτουργία του DNA.
Κεντρικός δείκτης είναι η μεθυλίωση του DNA, μια σειρά από μοτίβα «χημικών σημάνσεων» που αλλάζουν με τον χρόνο και επιτρέπουν την εκτίμηση του ρυθμού γήρανσης. Επίσης μελετάται το μήκος των τελομερών, των προστατευτικών ακραίων τμημάτων των χρωμοσωμάτων· όσο μικραίνουν, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος γήρανσης και ασθενειών.
Η θεοβρωμίνη στο μικροσκόπιο
Η θεοβρωμίνη είναι ένα αλκαλοειδές που βρίσκεται φυσικά στο κακάο. Γνωστή για τις διεγερτικές της ιδιότητες —παρόμοιες αλλά ηπιότερες της καφεΐνης— έχει συσχετιστεί στο παρελθόν με οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία. Ωστόσο, η νέα μελέτη αποκαλύπτει έναν διαφορετικό πιθανό ρόλο της: τη διασύνδεσή της με την επιβράδυνση της βιολογικής γήρανσης.
Οι ερευνητές εξέτασαν δύο μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες πληθυσμού: 509 άτομα από τη μελέτη TwinsUK και 1.160 άτομα από τη μελέτη KORA. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: όσοι είχαν υψηλότερες συγκεντρώσεις θεοβρωμίνης στο αίμα εμφάνιζαν βιολογική ηλικία μικρότερη από τη χρονολογική τους.
Πώς συνδέεται η θεοβρωμίνη με τη γήρανση;
Η καθηγήτρια Jordana Bell, επικεφαλής συγγραφέας, σημείωσε ότι η μελέτη παρέχει ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο οι φυτικές ενώσεις στη διατροφή μπορούν να επηρεάσουν τους μοριακούς μηχανισμούς της γήρανσης. Αν και οι ερευνητές δεν προτείνουν αυξημένη κατανάλωση μαύρης σοκολάτας, υπογραμμίζουν ότι τέτοιες ενώσεις μπορεί να κρύβουν πολύτιμες πληροφορίες για την υγεία και τη μακροζωία.
Η έρευνα εξέτασε και άλλους μεταβολίτες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ, αλλά η επίδραση φάνηκε να είναι συγκεκριμένη στη θεοβρωμίνη. Αυτό δείχνει ότι η ουσία ίσως αλληλεπιδρά με ιδιαίτερο τρόπο με το επιγονιδίωμα —δηλαδή το σύνολο των μηχανισμών που ρυθμίζουν τη δραστηριότητα των γονιδίων μας χωρίς να αλλάζουν το DNA.
Μετρήσεις βιολογικής ηλικίας: τελομερή και επιγονιδίωμα
Για να κατανοήσουν καλύτερα τη σχέση μεταξύ θεοβρωμίνης και γήρανσης, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δύο ανεξάρτητα τεστ:
1. Τεστ επιγονιδιακής μεθυλίωσης
Επιτρέπει στους ερευνητές να δουν πόσο γρήγορα «γερνάει» το DNA μέσα από χιλιάδες χημικές τροποποιήσεις που συσσωρεύονται με τον χρόνο.
2. Μέτρηση του μήκους των τελομερών
Τα τελομερή μικραίνουν σε κάθε κυτταρική διαίρεση και αποτελούν έναν από τους πιο γνωστούς βιοδείκτες γήρανσης. Η μείωση του μήκους τους συνδέεται με καρδιαγγειακές νόσους, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού και επιταχυνόμενη κυτταρική φθορά.
Η θεοβρωμίνη φαίνεται να συσχετίζεται με πιο ευνοϊκά επίπεδα και στους δύο αυτούς δείκτες.
Φυτικές ενώσεις και γονιδιακή ρύθμιση
Τα αλκαλοειδή —όπως η θεοβρωμίνη— μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν τα γονίδια. Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η διατροφή μας δεν είναι απλώς πηγή ενέργειας, αλλά «μοριακή πληροφορία» που επηρεάζει τη λειτουργία των κυττάρων.
Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες φυσικές ενώσεις μπορεί να συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός πιο αργού ρυθμού γήρανσης. Η θεοβρωμίνη γίνεται έτσι ένας πολλά υποσχόμενος υποψήφιος για μελλοντικές έρευνες — ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι έχει ήδη συνδεθεί με μικρότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, αν και είναι γνωστή για την τοξική της επίδραση στα σκυλιά.
Τι μένει να κατανοήσουμε;
Παρά τα ενθαρρυντικά ευρήματα, η επιστημονική ομάδα τονίζει ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί η αιτιότητα. Είναι η θεοβρωμίνη η κύρια υπεύθυνη για το αποτέλεσμα; Ή μήπως συνεργάζεται με άλλες ουσίες της μαύρης σοκολάτας, όπως οι πολυφαινόλες;
Η καθηγήτρια Ana Rodriguez-Mateos και οι συνεργάτες της σχεδιάζουν νέες μελέτες που θα εξετάσουν πιο λεπτομερώς πώς αλληλεπιδρούν τα συστατικά του κακάο με το επιγονιδίωμα. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ανακαλύψεις όχι μόνο για τη γήρανση αλλά και για παθήσεις που σχετίζονται με την κυτταρική λειτουργία.
Ένα σημαντικό αλλά προσεκτικό μήνυμα
Οι ερευνητές ξεκαθαρίζουν: τα αποτελέσματα δεν αποτελούν σύσταση για να καταναλώνει κάποιος περισσότερη μαύρη σοκολάτα. Παρότι η σοκολάτα περιέχει θεοβρωμίνη, περιέχει επίσης ζάχαρη και λιπαρά, τα οποία σε υπερβολή επηρεάζουν αρνητικά την υγεία.
Η αξία της μελέτης δεν βρίσκεται στο ότι «η σοκολάτα κάνει καλό», αλλά στο ότι ανοίγει τον δρόμο για νέες γνώσεις σχετικά με το πώς οι φυτικές ενώσεις μπορούν να επηρεάσουν τη βιολογική μας ηλικία.
Η θεοβρωμίνη, μία από τις κύριες ουσίες του κακάο, φαίνεται να συνδέεται με πιο αργό ρυθμό γήρανσης, παρουσιάζοντας μια πολλά υποσχόμενη κατεύθυνση για μελλοντικές έρευνες. Αν και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε τον μηχανισμό πίσω από αυτή τη συσχέτιση, τα νέα ευρήματα αναδεικνύουν τη βαθιά επίδραση που μπορεί να έχει η διατροφή στο επιγονιδίωμα και στη συνολική υγεία.
Η μαύρη σοκολάτα ίσως κρύβει περισσότερα μυστικά απ’ όσα νομίζαμε — αλλά προς το παρόν, το πραγματικό μήνυμα είναι η προσοχή, η ισορροπία και η επιστημονική περιέργεια για το μέλλον.


