Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και η θερμοκρασία είναι υψηλή. Τα ρούχα πλέον είναι λιγοστά πάνω στα σώματα των ανθρώπων και εκτίθενται περισσότερο. Την εποχή αυτή πολλοί άνθρωποι είναι διακοπές, απολαμβάνουν τα μπάνια τους τους με ξεγνοιασιά. Ωστόσο υπάρχει και ένα ποσοστό ανθρώπων οι οποίοι το καλοκαίρι έχουν άγχος για την εικόνα σώματος. Η κοινωνική πίεση, οι συγκρίσεις και τα πρότυπα που προβάλλονται μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα social media ενισχύουν την ανασφάλεια και μειώνουν την αυτοεκτίμηση πολλών ανθρώπων. Για το θέμα αυτό στην σημερινή εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr η Νικολέτα Ντάμπου συζητά με την κα Βάνα Τζάννε, η οποία είναι Κλινικός Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια, με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές και την οποία έχουμε κοντά μας. Κυρία Τζάννε, καλώς ήρθατε.
Καλησπέρα κυρία Ντάμπου, ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτή την πρόσκληση και που έχουμε σήμερα την ευκαιρία να μιλήσουμε για ένα πολύ σημαντικό θέμα, που έχει να κάνει με την εικόνα σώματος για το καλοκαίρι.
Ακριβώς, ευχαριστούμε πολύ που είστε και εσείς κοντά μας, κυρία Τζάννε. Θα μιλήσουμε όπως είπα και στο πρόλογό μου για την εικόνα σώματος το καλοκαίρι. Πριν έρθει το καλοκαίρι πάρα πολλοί άνθρωποι και όλοι το σκεφτόμαστε να χάσουμε 2 ή 3 κιλά ή λίγο παραπάνω, για να κάνουμε μία προετοιμασία για το μπικίνι μας. Πλέον κυρία Τζάννε έχει δημιουργηθεί από την κοινωνία και η έννοια του καλοκαιρινού σώματος. Όλα αυτά διαμορφώνονται μέσα από τα πρότυπα που δημιουργούν τα social media, η τηλεόραση, το διαδίκτυο κλπ. Αυτά βέβαια τα σώματα τα οποία δείχνουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δεν είναι πάντα αληθινά. Όταν ο μέσος πολίτης πάει και κάνει σύγκριση του εαυτού του με αυτά τα ιδανικά σώματα κυρία Τζάννε, τι συναισθήματα του δημιουργούν;
Πολύ ωραία ερώτηση. Όπως είναι φυσιολογικό δημιουργείται άγχος, στρες, πίεση και μη ρεαλιστικές προσδοκίες, γιατί εδώ έχει νόημα να πούμε ότι η εικόνα του σώματος δεν είναι πάντα αυτό που βλέπω ή αυτό που συμβαίνει. Είναι αυτό που εγώ νιώθω για το σώμα μου και πολλές φορές αυτό έχει στρεβλώσεις. Όπως πολύ σωστά προαναφέραμε αυτό έχει να κάνει με τις καταβολές μου, με αυτό που βλέπω από τα social media. Τα πρότυπα πολλές φορές είναι μη ρεαλιστικά και βεβαίως να πούμε και για τα φίλτρα που μπαίνουν. Γι’ αυτό όλο αυτό δεν είναι πραγματικό.
Ωστόσο ταυτίζονται οι άνθρωποι κυρία Τζάννε και στην ταύτιση αυτή και στην σύγκριση ήθελα να μου πείτε ποιες ψυχολογικές επιπτώσεις δυσαρέσκειας μπορεί να δημιουργούνται;
Το πρώτο και κύριο είναι το κομμάτι της αυτοεκτίμησης. Εμένα μου το λένε δηλαδή και στο γραφείο και στο Πανεπιστήμιο ακούμε πάρα πολύ ότι «δυσκολεύομαι να εκτεθώ», διότι το σώμα από ένα κομμάτι πολύ βασικό της ζωής μας γίνεται αντικείμενο κριτικής έκθεσης. Οπότε υπάρχει μια απογοήτευση, μια λύπη και πολλές φορές παρατηρείται και σε σώματα συχνά που δεν έχουν τόσο έντονο πρόβλημα. Οπότε, οι κύριες επιπτώσεις είναι αυτές και βεβαίως δημιουργούνται μέσω των συγκρίσεων. Έτσι γίνεται υπερπροσπάθεια στην εικόνα σώματος για το summer body, που είπατε και εσείς καλύτερα.
Κυρία Τζάννε μας λέτε ότι αυτή την αίσθηση του εαυτού τους κάποιοι άνθρωποι την έχουν οι οποίοι δεν έχουν κάποιο αντικειμενικό πρόβλημα με τα κιλά τους. Άρα θεωρείτε ότι η εικόνα σώματος είναι θέμα ψυχολογικό, θέμα αυτοεκτίμησης; Τι ακριβώς συμβαίνει;
Να πούμε κάπου εδώ μια μικρή παρένθεση ότι το φαγητό δεν είναι απλά κομμάτι επιβίωσης. Το φαγητό είναι συναισθήματα. Οπότε, πολλές φορές το πώς σχετίζονται με το φαγητό δείχνει και τον τρόπο που σχετίζονται με τους άλλους ή με τον εαυτό μου. Άρα, σίγουρα έχει ψυχολογικό αντίκτυπο σε όλους μας το φαγητό. Κι αυτό είναι ομορφιά και γι’ αυτό εμάς που ασχολούμαστε με το κομμάτι της διατροφής στο επίπεδο διαταραχών μας αρέσει πάρα πολύ. Είναι όμως πολλές φορές και παγίδα, γιατί είναι ο τρόπος να αισθανθώ καλύτερα, είτε τρώγοντας είτε μη τρώγοντας.
Να γεμίσω τα κενά.
Ακριβώς ή να ρυθμίσω το στρες μου, αυτό που λέμε μου έκλεισε το στομάχι.
Εδώ πάμε και σε περιπτώσεις που μπορεί να είναι πιο επικίνδυνες.
Ναι, μπορεί ένα σώμα να είναι τέλειο και το συναίσθημα να μην είναι. Ένα τέλειο σώμα δεν σημαίνει και έναν ευτυχισμένο άνθρωπο ή μια τέλεια ζωή.
Άρα, εδώ μας λέτε ότι είναι πώς βλέπει ο καθένας τον εαυτό του. Και το καλοκαίρι λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός των ανασφαλειών που έχουμε για το σώμα μας, γιατί την καλοκαιρινή περίοδο όλοι φοράμε λιγότερα ρούχα, είναι υψηλές οι θερμοκρασίες, αλλά θα πάμε και στη θάλασσα κλπ. Όλο αυτό πιστεύετε ότι βγάζει και συνολικά τις ανασφάλειες των ανθρώπων για το σώμα τους και την συνολική τους εικόνα;
Τι ωραία ερώτηση. Αυτή η ερώτηση είναι πολύ βαθιά και πολύ πολύ σημαντική. Ναι, έχετε δίκιο. Αυτή η ερώτηση έχει μια πραγματική αποτύπωση διότι εκτιθέμεθα μέσα από το σώμα μας. Και βλέπουμε ότι είτε είμαι εντάξει είτε δεν είμαι εντάξει. Πολλές φορές μπορεί να αισθανθώ άβολα στην παραλία. Άρα μπορεί να είμαι συναισθηματικά ευάλωτος ή ευάλωτη από άλλους λόγους και να μην αισθάνομαι καλά με τον εαυτό μου. Κι αυτό να με κάνει να χάσω το εδώ και τώρα μου, να χάσω τις διακοπές μου, να χάσω τη χαλάρωσή μου κοντά στη θάλασσα, να μην μπορώ να συνδεθώ πολύ με τους φίλους μου. Γι’ αυτό στο κομμάτι των ρούχων που αναφέρατε είναι πάρα πολύ σημαντικό το να φοράμε ρούχα τα οποία μας κάνουν να αισθανόμαστε άνετα, να φροντίζουμε γενικότερα την υγεία μας.
Φοβάται κανείς κυρία Τζάννε πιο πολύ αυτό που σκέφτεται ο ίδιος ο άνθρωπος για τον εαυτό του ή αυτό που σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτόν, δηλαδή την κριτική; Και πώς μας επηρεάζει ψυχολογικά η σκέψη ότι θα με δουν οι άλλοι και τι θα πουν για μένα;
Κανείς μας δεν είναι παντοδύναμος, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Οπότε πολλές φορές και το περιβάλλον μας μας διαμορφώνει, οπότε δεν θέλω να γίνω ακυρωτική ότι πρέπει να είναι εφικτό να είμαστε μόνο εμείς για εμάς. Όμως εδώ έχει νόημα να κρατήσουμε ότι ο καθένας έχει την προσωπική του γνώμη και άποψη. Μπορεί να έρθει κάποιος να μας κάνει ένα σχόλιο. Το αν εμείς αγκυλωθούμε στο σχόλιό του και στη σκέψη του, αυτό είναι δικό μας πρόβλημα.
Πάνω σε αυτό φοβόμαστε την κριτική των άλλων;
Σίγουρα, διότι πολλές φορές οι άνθρωποι γινόμαστε σκληροί. Εδώ όμως έχει νόημα να έχουμε ένα κριτήριο του τι κρατάμε και τι όχι. Και στο κάτω κάτω της γραφής, γιατί πάμε στην παραλία και διακοπές; Πάμε για να ευχαριστήσουμε τους άλλους; Πάμε για να είμαστε αρεστοί παντού ή πάμε για να απολαύσουμε την στιγμή και τον χρόνο μας; Το θέμα είναι ότι κάποιοι άνθρωποι δυστυχώς ακυρώνουν αυτές τις λίγες και όμορφες στιγμές λόγω των ανασφαλειών και όλο αυτό το οποίο δημιουργεί αυτή την αρνητική αίσθηση.
Απ’ την άλλη πλευρά, κυρία Τζάννε, οι άνθρωποι οι οποίοι όλο το χρόνο φροντίζουν τον εαυτό τους πιστεύετε ότι έχουν μια διαφορετική αυτοεκτίμηση για τον εαυτό τους;
Ναι, ο τρόπος που έρχονται σε επαφή με τον εαυτό τους από την στιγμή που είναι λειτουργικός πάει να πει ότι έχουν κι ένα καλύτερο συναίσθημα, σχετίζονται καλύτερα και με τους άλλους. Το να μπορώ δηλαδή να με αγαπώ εμένα σημαίνει ότι μπορώ και να αγαπήσω και να συνδεθώ καλύτερα. Και στο κομμάτι της διατροφής επιτρέψτε μου να πω ότι οι άνθρωποι που φροντίζονται όλη τη χρονιά έχουν ένα υγιές lifestyle. Άρα, δεν θα πέσουν τόσο εύκολα σε τέτοιες παγίδες και μπορούν να είναι πιο παρόντες στην στιγμή τους και να απολαύσουν τις διακοπές τους καλύτερα.
Άρα, υπάρχουν άνθρωποι που φροντίζουν να φοράνε τα ωραία τους ρούχα, να βάλουν την ωραία τους κρέμα, να ενυδατώσουν το πρόσωπό τους, οι γυναίκες το ωραίο τους μακιγιάζ, οι άντρες τα ωραία τους τα ρούχα. Και υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν φροντίζουν τον εαυτό τους, φοράνε βρόμικα ρούχα, είναι ατημέλητοι. Υπάρχει κάποια διαφορετική ψυχολογία στους μεν και στους δε;
Είναι ουσιαστικά ο τρόπος που βλέπουν τη ζωή. Το προσωπικό κριτήριο αξιολόγησης που έχουν για τον εαυτό και τους άλλους. Όταν εγώ έχω μια καλή διάθεση, ένα καλό συναίσθημα, οι σκέψεις που κάνω για τον κόσμο, το μέλλον, για τους άλλους είναι θετικές, λειτουργικές άρα κι εγώ θα κινητοποιηθώ περισσότερο να με προσέξω και να με φροντίσω. Αν σκέφτομαι πάρα πολύ αρνητικά, όπως λέμε κι εμείς που ασχολούμαστε με τη Συμπεριφορική Θεραπεία, οι σκέψεις μας ορίζουν τις πράξεις μας. Εάν είμαι συχνά κατσούφης σκέφτομαι ότι ο κόσμος είναι απειλητικός, επικριτικός – που είναι, δεν λέω, αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο κόσμος – τότε δεν θα κινητοποιηθώ, θα με αφήσω. Βέβαια πρέπει να αφηνόμαστε. Δεν πρέπει να πολυσκεφτόμαστε, ειδικά στις διακοπές πρέπει να αφηνόμαστε και να είμαστε ελεύθεροι. Νομίζω έχει να κάνει με την σκέψη, την προσωπική θεώρηση και κάποιες φορές όντως έχουμε να κάνουμε με κατάθλιψη και όλα αυτά τα ζητήματα που βλέπουμε εμείς που είμαστε στην Ψυχική Υγεία. Βλέπουμε ότι η κατάθλιψη απομακρύνει τον κόσμο από την αυτοφροντίδα.
Άρα κάποια στοιχεία τα οποία μπορεί να χαρακτηρίζουν ανθρώπους ατημέλητους ποια μπορεί να είναι; Είπατε κατάθλιψη, ποια άλλα στοιχεία μπορεί να έχουν;
Κάτι σύντομο είναι ότι μπορεί να είναι κάτι παροδικό γιατί κάτι μου έχει συμβεί εκείνη την περίοδο στη ζωή μου και έχω αποδιοργανωθεί. Σε ένα γενικό σημείο αυτό μπορεί να έχει να κάνει με ένα πιο καταθλιπτικό συναίσθημα, στρες, κλείσιμο, απομόνωση, το οποίο αν βλέπουμε ότι διαρκεί για καιρό έχει νόημα να το φροντίσουμε και να αναζητήσουμε βοήθεια από ειδικό. Όλα αυτά που αναφέρατε ακόμα και για την ενυδατική, ναι, είναι κομμάτι του well-being το να μπορώ να κινούμαι κτλ.
Βεβαίως, γιατί σίγουρα συνδέονται όλα αυτά τα οποία συζητάμε. Η φροντίδα του εαυτού μας συνδέεται σίγουρα με τη ψυχολογία μας, το βλέπω και εγώ στο εαυτό μου. Κάποιες περιόδους δε θέλω να είμαι τόσο φροντισμένη. Άλλες περιόδους επανέρχομαι στο φυσιολογικό μου. Οπότε εκεί καταλαβαίνω ότι κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά θα έχουν εκείνοι που είναι πάντα έτσι.
Εδώ βέβαια να πούμε ότι αν περάσουμε μια περίοδο που λίγο θα είμαστε πιο down, για να το πούμε απλά, είναι οκ. Τα συναισθήματά μας είναι φυσιολογικά και είναι επισκέπτες, έρχονται και φεύγουν. Δεν μπορούμε να είμαστε πάντα χαρούμενοι.
Ποια είναι η αξία της αυτοφροντίδας; Λένε τη λέξη αυτοφροντίδα όλοι. Αλλά ποια είναι η αξία της;
Η αξία της είναι πάρα πολύ μεγάλη και έχει είναι μια πολυδιάστατη έννοια, γιατί αγγίζει όσα είπατε κι εσείς νωρίτερα. Αυτοφροντίδα δεν είναι μόνο το να φάω, να πιω νερό, να κοιμηθώ. Αυτά είναι τα βασικά, να μπορώ να επιβιώσω. Σε ένα πιο γενικό επίπεδο είναι το να μπορώ να σχετίζομαι με τους άλλους λειτουργικά, να μπορώ να κάνω ένα βήμα παραπέρα. Μπορεί αυτό να είναι ένα ωραίο χόμπι, μια εκδρομή ή ενυδατική κρέμα πρωί βράδυ. Μικρά καθημερινά δωράκια στον εαυτό μας. Καταλαβαίνω ότι ειδικά εδώ στην Αθήνα που είμαστε εμείς οι ρυθμοί είναι πολύ έντονοι. Με οργανόγραμμα όλα μπορούν να γίνουν, αρκεί βεβαίως να το θέλουμε και να υπάρχει διάθεση. Η αυτοφροντίδα είναι μια λέξη κλειδί, την ακούμε πάρα πολύ συχνά. Δεν τη λένε μόνο οι Ψυχολόγοι και έχει νόημα γιατί χτίζει την ανθεκτικότητα. Το να μπορώ να αντέχω μες στη μέρα μου αν είμαι καλά, νιώθω καλά, νιώθω δυνατός τότε μπορώ και να λειτουργήσω στις κρίσεις.
Και πώς μπορούμε κυρία Τζάννε να υλοποιήσουμε και να πετύχουμε τους στόχους μας; Δηλαδή, όπως είπαμε πριν, χρειάζεται να χάσω κάποια κιλά. Όμως αυτά τα κιλά δεν μπορούν να χαθούν σε χρόνο μηδέν Οπότε, θα πρέπει να μπω σε μια νέα συναισθηματική κατάσταση, χρειάζομαι κάποιον να με ρυθμίσει ή πρέπει να κάνω μια αυτορρύθμιση ψυχολογική, ώστε να μπορέσω να μπω στη διαδικασία της διατροφής και να την τηρήσω και να φτάσω στον τελικό μου στόχο;
Ναι, πρώτα πρώτα εγώ να πω κάπου εδώ ότι δεν θα αντικαταστήσω τη δουλειά ενός ειδικού Διατροφολόγου. Είναι πολύ σημαντικό το να μπορώ να ζητήσω βοήθεια από έναν ειδικό Διατροφολόγο. Από την πλευρά μου, όμως, σαν Ψυχολόγος, αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι τα κιλά δεν μπορούν να χαθούν εν μία νυκτί. Το παράδειγμά σας είναι και πολύ ωραίο. Θα το λέω από την έννοια ότι είμαι σίγουρη ότι έχετε ένα υγιές lifestyle. Αυτό δεν μπορεί να χτιστεί μέσα σε έναν μήνα – τον Ιούνιο δεν μπορώ να πάω για το summer body. Αυτό θα μου δημιουργήσει στρες, ενοχές, φόβο και δεν θα απολαύσω καθόλου το καλοκαίρι μου. Επομένως, προσέχουμε για την εικόνα σώματος και αυτό έχει νόημα να μπει στη ρουτίνα και στην ημέρα μας όλη τη χρονιά μέσα από τη διατροφή.
Σιγά σιγά και λίγο λίγο, μέσα στη χρονιά να γυμναζόμαστε τρεις φορές τη εβδομάδα, να προσέχουμε τις περισσότερες μέρες την διατροφή μας.
Εδώ θα τολμήσω να πω κάτι συμβουλευτικά. Επειδή εγώ δεν θέλω να αντικαταστήσω τον Διαιτολόγο, όμως έχει νόημα. Αν κάποιος έχει μια διατροφική δυσκολία που μπορεί να είναι είτε υπερφαγία είτε βουλιμία είτε αν είναι στο ανορεκτικό φάσμα, αυτές είναι οι τρεις βασικές μας διατροφικές διαταραχές, έχει νόημα να τις πούμε και στον Διατροφολόγο, γιατί εγώ αυτό που ακούω πολύ συχνά είναι πείτε μου τι να κάνω; Διότι μου έβγαλε ένα πλάνο ο Διατροφολόγος, λέω δεν μπορώ να το τηρήσω γιατί μετά πάω και τρώω πάρα πολύ. Ξέρει ο Διατροφολόγος την διατροφική σου δυσκολία; Δηλαδή, οι ακραίες δίαιτες μας φτάνουν στην υπερφαγία. Δεν θέλουμε τα άκρα. Δεν γίνεται ούτε οι δίαιτες detox ούτε ο ακραίος περιορισμός. Αυτό μας πάει στο άλλο άκρο και γι’ αυτό βλέπουμε και την παχυσαρκία. Για να έχουμε ωραία αποτελέσματα, είναι πολύ σημαντικό αυτό να κουμπώσει με την καθημερινότητα και να έχουμε επομένως ένα καλό συναίσθημα, να είμαι ήρεμη.
Άρα οι άνθρωποι που δεν το καταφέρουν – Γιατί εγώ ακούω ανθρώπους που ξεκινήσουν πιο υγιεινή διατροφή ή μια δίαιτα, αρχίζουν και σκέφτονται «Αχ βγαίνω με τους φίλους τους έξω και κάνω δίαιτα» – και τη χαλάνε. Εκεί σκέφτομαι, μήπως αν δεν μπορώ μόνη μου να επισκεφτώ έναν ειδικό που είστε εσείς; Εσείς είστε Ψυχίατρος και Ψυχολόγος και έχετε ειδίκευση τις διατροφικές διαταραχές, ώστε να με βοηθήσετε ψυχολογικά να τηρήσω το πρόγραμμά μου;
Ναι, σίγουρα, αν βλέπω ότι χάνω το εδώ και τώρα μου δεν μπορώ να χαρώ με τους φίλους μου, να περάσω ωραία γιατί σκέφτομαι μην χαλάσω το πρόγραμμα του Διαιτολόγου, εδώ υπάρχει πρόβλημα.
Όχι ακριβώς να μην χαλάσω το πρόγραμμα ότι δεν μπορώ να είμαι συνεπής. Είτε είναι διατροφή, είτε είναι γυμναστική, είτε δεν πειθαρχώ. Άρα πώς μπορώ αυτό να το φτιάξω;
Σίγουρα βοηθάει πάρα πολύ η Ψυχοθεραπεία. Εγώ ως Ψυχολόγος που ασχολείται με τις διατροφικές διαταραχές είναι σημαντικό το να μπορώ να αντέξω και τα κρίσιμα σημεία μου και κάπως να ‘ρθει η ζωή και να δέσει με τη διατροφή μου. Αυτό χάνεται πολλές φορές στο όνομα μιας τέλειας διατροφικής συμπεριφοράς. Χάνουμε λίγο τη ζωή και γι’ αυτό είπα ότι πρέπει να τα λέμε όλα είτε στους Γιατρούς μας, στους Διατροφολόγος μας. Στους Ψυχολόγους τα λένε. Δεν τα λένε στους υπόλοιπους όμως και γι’ αυτό δεν βοηθιούνται. Άρα, ναι, εννοείται ότι αυτό βοηθάει στο να μπορέσω να διαχειριστώ και να πετύχω τους στόχους μου.
Κυρία Τζάννε, ποιος είναι ο ρόλος της αποδοχής και αυτό που σας έλεγα πριν της εστίασης στα ουσιαστικά πράγματα, αφού οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο το σώμα μας;
Αυτό είναι motto, είναι flash card, είμαστε πολλά περισσότερα από τα σώματά μας. Έχουμε πολλούς ρόλους μες τη μέρα μας, οπότε κάπως αυτή η υπεραξιολόγηση του βάρους και του σώματος έχει νόημα να μαζευτεί. Δεν είμαστε αυτό που φαινόμαστε μόνο. Δεν είμαστε γιατί πολλές φορές νομίζουμε ότι είμαστε αυτό που νιώθουμε. Δεν είμαστε ούτε τα συναισθήματά μας. Το ότι εγώ ας πούμε μια μέρα μπορεί να νιώθω μόνος, δεν σημαίνει ότι είμαι μόνος στην πραγματικότητα. Έτσι κάπως συμβαίνει και με το σώμα. Η αποδοχή είναι το κλειδί, acceptance reality as it is σε πολλά πράγματα. Όσο αρνούμαι την πραγματικότητα, τόσο είμαι εκτός πραγματικότητας άρα δεν μπορώ να πετύχω τους στόχους μου. Το να αποδέχομαι τα σημεία μου και τα θετικά μου και τα αρνητικά μου αυτό με φέρνει σε επαφή με τα συναισθήματά μου είτε είναι αρνητικά είτε όχι και αυτό είναι το κλειδί για όλες τις αλλαγές. Δηλαδή το να πω ότι έχω κάποια κιλά παραπάνω έχει συνέπειες αυτό σε μένα ή τελικά είμαι μια χαρά με τη διατροφική μου συμπεριφορά; Γιατί λαμβάνω και ευχαρίστηση ας πούμε, αν τρώω συνεχώς αυτά που μου αρέσουν. Εάν αποδεχτώ και επικυρώσω το συναίσθημά μου, τότε θα πάω στο επόμενο βήμα και είτε θα ζητήσω βοήθεια, είτε θα κάνω αλλαγές ή θα παραμείνω στην ίδια κατάσταση. Άρα η αποδοχή είναι σημαντική σε όλα.
Και η εστίαση;
Ναι, βεβαίως το να μπορούμε να εστιάσουμε στα ουσιαστικά. Όταν υπάρχει τόση μεγάλη ανάγκη για να αισθανθώ καλά μέσα από το σώμα μου, τότε λίγο χάνω εμένα με τους άλλους. Δεν είμαστε μόνοι μας. Είναι πολύ σημαντικό το να μπορούμε να συσχετιστούμε στα ουσιαστικά, στις ανθρώπινες σχέσεις μας ή το να μπορούμε να πάμε διακοπές και να περάσουμε ωραία, να μην έχουμε στο νου μας την εικόνα σώματος. Αυτό που είπατε, να πάμε με τους φίλους μας που τρώνε παϊδάκια με πατάτες και εγώ δεν θα φάω; It’s ok.
Αυτό που είπατε και εσείς δεν είμαστε μόνο το σώμα μας, είναι ο χαρακτήρας μας, είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα μας, το αξιακό μας σύστημα, η ψυχή μας – είναι τα πάντα, δεν είμαστε μόνο αυτό το οποίο φαίνεται μόνο, κυρία Τζάννε. Για δώστε μας μερικά tips για τους τηλεθεατές μας, για να έχουν ένα πιο υγιές lifestyle όσοι δεν έχουν, και όσοι έχουν και υπερβάλλουν να μπορέσουν να το ισορροπήσουν.
Έτσι σύντομα και τα αναφέραμε ήδη κάπως νωρίτερα το να μπορώ να φροντίζω τον ύπνο μου, την ενυδάτωσή μου και να έχω ένα σταθερό διατροφικό πλάνο στο οποίο είτε να ασχολούμαι εγώ να φτιάχνω ένα οργανόγραμμα, πότε θα μαγειρέψω, πότε θα φάμε, τι θα φάμε. Να οργανώνουμε τη ζωή μας, να βάζουμε ένα πρόγραμμα. Και να είμαστε παρόντες. Εγώ εκεί θέλω να μείνω και να εστιάσω. Δηλαδή κάπως να μην υπεραναλύουμε, να μπορούμε να ζήσουμε τις στιγμές και να μην σκεφτόμαστε. Είναι τόσο γρήγορη η ζωή μας που συνεχώς αναλύουμε και χάνουμε στιγμές. Άρα κάπως τώρα που έρχεται και καλοκαίρι και έρχονται και διακοπές έχει νόημα λίγο να αφεθούμε.
Ήρθε το καλοκαίρι, κυρία Τζάννε. Θα σας πήγαινα στις διακοπές τώρα. Πώς μπορούμε όπως είπατε πριν να μην χάσουμε την στιγμή, να μην σκεφτόμαστε την ώρα που ξεκουραζόμαστε και χαλαρώνουμε τη θάλασσα, να μην κάνουμε αυτό που είπατε πριν με τον έλεγχο. Τι μπορούμε να κάνουμε για να το αδειάσουμε το μυαλό μας;
Το πρώτο και βασικό είναι διακοπές από τις διακοπές, αυτό που λέω και στους θεραπευόμενούς μου. Δηλαδή να έχω μια μέρα που δεν θα είναι η έννοιά μου να βγάλω φωτογραφία, να βγάλω story, να είμαι συνεχώς τα τηλέφωνα δηλαδή να με οργανώσω και να αφήσω λίγο τις δουλειές και τα παράγωγά της και να έρθω σε επαφή με τη φύση. Η επαφή με τη φύση μας φέρνει σε επαφή και με τα βαθύτερα κομμάτια του εαυτού μας γιατί ενεργοποιούμε τις αισθήσεις μας.
Πολύ ωραία!
Να παρατηρήσω τη θάλασσα, να παρατηρήσω τα δέντρα, να νιώσω το νερό όταν βουτάω να κάνω μια ωραία βόλτα και να μείνω με το φίλο μου, τη φίλη μου, την παρέα μου. Όταν πιάνω τον εαυτό μου να ξεφεύγει, σκέφτομαι τη δουλειά, σκέφτομαι το αφεντικό, σκέφτομαι το σπίτι μου, αν είναι όλα εντάξει – Να μου λέω ένα STOP και να επανέρχομαι. Αυτά είναι κάποια tipς ενσυνειδητότητας. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε και στη διατροφή να τρώμε με ενσυνειδητότητα, να παρατηρούμε το πιάτο μας, τα χρώματά του, τις γεύσεις, να μη γίνονται όλα γρήγορα, δηλαδή να κατεβάσουμε ρυθμούς. Αυτό θα πρότεινα για τις διακοπές.
Και ίσως κυρία Τζάννε σε σχέση με τους ανθρώπους τώρα, στην αλληλεπίδρασή μας με τους ανθρώπους που κάνουν διακοπές, όποιοι και αν είναι αυτοί. Θέλετε να μας πείτε γιατί πολλοί αν πάνε διακοπές, ξεκινούν και στο τέλος τσακώνονται για τα πολιτικά ή για το ποδόσφαιρο; Πρέπει να αλλάξουμε και λίγο τη διάθεση ή τον τρόπο που σκεφτόμαστε και να πούμε «τώρα κάνω διακοπές, θα μιλάω για θέματα για τα οποία δεν μιλάω στην καθημερινότητά μου». Να ηρεμήσει λίγο το μυαλό μας.
Πάρα πολύ σωστό είναι αυτό που είπατε σαν συμβουλή ότι είναι οι διακοπές μια στιγμή για να κάτσω, να διαπραγματευτώ σκέψεις. Βέβαια, να πούμε κάτι εδώ. Πολλοί άνθρωποι επικοινωνούν μέσα από το θυμό. Έχουμε μιλήσει κιόλας μαζί πάλι για τον θυμό και μου έρχεται στο νου αυτή η κουβέντα. Επικοινωνούν μέσα από την ένταση. Αν εγώ όμως νιώθω ότι δεν μπορώ να συνδεθώ με αυτόν τον άνθρωπο εδώ πάλι έχει νόημα να κατεβάσω λίγο ρολά, να μην δώσω τόση σημασία. Να κάνω αυτό που λέμε παρεμπόδιση απάντησης, να μην δώσω συνέχεια και ενισχύσω μια τέτοια κουβέντα. Μη ρίξω λάδι στη φωτιά, αυτό θα πω εγώ σαν tip για τον δέκτη που δεν θέλει να μπει σε μια τέτοια διαμάχη. Τώρα, για τους ανθρώπους οι οποίοι όντως σχετίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο αν αυτό τους κάνει όντως να περάσουν καλά, καλώς το κάνουν. Έχει νόημα όμως να σκεφτούν μήπως τελικά έχουν περισσότερη ένταση και χάνουν και αυτοί την εστίασή τους και την ηρεμία τους και την ανακούφισή τους στην περίοδο των διακοπών. Δεν είναι όλες οι ώρες για να μιλάμε για πολιτικά και για να λύνουμε διαφορές.
Ακριβώς, ακριβώς. Και το σημαντικό είναι να μη χαλάμε τις διακοπές μας κυρία Τζάννε, γιατί για τους περισσότερους ανθρώπους είναι λίγες μες τον χρόνο και πολλοί άνθρωποι έχω παρατηρήσει όλο τον χρόνο απασχολούνται μόνο με τις εργασίες τους, με τις υποχρεώσεις της εργασίας, των παιδιών αν υπάρχουν, με την καθημερινότητα και δεν ζουν, δηλαδή δεν φροντίζουν μέσα στη εβδομάδα τον εαυτό τους, δεν πάνε ένα σινεμά, δεν βλέπουν τους φίλους τους, δεν γυμνάζονται, δεν κάνουν πράγματα ευχαρίστησης για τον εαυτό τους. Και σκέφτονται πότε θα έρθει το καλοκαίρι να πάνε 15 μέρες διακοπές. Εκεί ελλοχεύει κίνδυνος αυτή η μεγάλη προσδοκία που ότι περιμένω 11 μήνες, ένας αστάθμητος παράγοντας, ένας πυρετός ή οτιδήποτε να μου το χαλάσει;
Βέβαια, και όχι μόνο. Μπορεί και ένας αντικειμενικός παράγοντας να μου το χαλάσει, δηλαδή να αρρωστήσεις αλλά μπορεί και κάτι άλλο. Γιατί χτίζω μια ιδανική εικόνα για αυτές τις 15 μέρες, είμαι ουσιαστικά κάπως εξουθενωμένος ή εξουθενωμένη και μετά όταν θα συμβεί κάτι που δεν θα μου πάει καλά ή θα έρθει αυτός ο φίλος που θα γίνει μια κουβέντα και θα έρθει και θα μου χαλάσει δυο μέρες από τις διακοπές μου. Εδώ πρέπει να πούμε ότι είναι πολύ σημαντικό που είπατε και πριν. Αυτό έχει να κάνει με το wellbeing και την αυτοφροντίδα ότι χαλαρώνω και ηρεμώ και μέσα στην καθημερινότητα. Τώρα, αν κάτι γίνει και μου χαλάσει το πρόγραμμα είναι πολύ σημαντική η αποδοχή. Τα πράγματα είναι όπως είναι και θα κάνω ό, τι καλύτερο μπορώ με τα δεδομένα μου. Αυτό εγώ θα πω σαν συμβουλή.
Να πορευθούμε με αυτό που έχουμε.
Ακριβώς, ακόμα και αν κάποιος δεν πάει διακοπές, μπορώ να περάσω καλά και στο σπίτι μου. Ή θα κάτσω στην Αθήνα γιατί είναι άλλοι παράγοντες που δεν με αφήνουν να πάω διακοπές. Με τα δεδομένα μου, μπορώ να περάσω καλά παντού αρκεί να έχω καλή διάθεση.
Ναι, οι προσδοκίες όμως γενικά θα πρέπει να αλλάξουν λίγο ως τρόπος σκέψης. Γιατί να μην φροντίζω τον εαυτό μου και μέσα στη εβδομάδα ή μέσα στον μήνα και εξιδανικεύω μια περίοδο διακοπών; Θα πρέπει να τον φροντίζουμε και αν ναι με ποιον τρόπο;
Εδώ να πούμε ότι οι προσδοκίες είναι μια παγίδα και τις βλέπουμε σε πολλές διαστάσεις της ζωής μας. Ο ρόλος τους είναι να ελέγξουν μια κατάσταση.
Όταν λέμε προσδοκία, τι σημαίνει; Γιατί ο κόσμος έχει μπερδευτεί λίγο με τις προσδοκίες; Δεν ξέρουν ποια είναι η προσδοκία και ποια είναι η πραγματική ανάγκη.
Οι προσδοκίες είναι σκέψεις. Η πραγματικότητα είναι πραγματικότητα. Ένα σύντομο παράδειγμα: Βγαίνω με κάποιον και σκέφτομαι αν θα τον παντρευτώ. Μα κάτσε, αυτό είναι προσδοκία. Δεν είναι αυτή η πραγματικότητα και αυτό το κάνω στην στιγμή για να ελέγξω το αβέβαιο. Κι όσο πάμε να ελέγξουμε το αβέβαιο, άγχος, πίεση ή στρες. Άρα, οι προσδοκίες είναι ουσιαστικά σκέψεις, σενάρια και όχι πραγματικότητα που ο ρόλος τους είναι να ελέγξουν και δημιουργούν δυσφορία και πίεση.
Άρα είναι ψεύτικη σκέψη η προσδοκία μας;
Είναι μη ρεαλιστικές, μπορεί και να γίνουν πραγματικότητα, αλλά δεν μπορώ να ζω με τη λογική ότι αυτό θα συμβεί.
Ναι, αλλά ξέρετε τι; Εγώ ακούω ανθρώπους που λένε «έχω πολύ άγχος και φοβάμαι μήπως δεν υλοποιηθούν οι προσδοκίες μου.» Όμως όλα αυτά φαντάζομαι σε κρατάνε πίσω στη δράση σου.
Ακριβώς γιατί και οι προσδοκίες μου έχουν να κάνουν με το μέλλον. Συνεχώς εγώ σκέφτομαι το μέλλον. Τι είπαμε πριν; Είμαστε το τώρα μας και μόνο σε αυτό έχουμε έλεγχο. Το τι θα γίνει στο μέλλον δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Όσο δεν αποδέχομαι ότι δεν έχω έλεγχο σε πολλά πράγματα στη ζωή μου, δεν μπορώ να συνυπάρχω εύκολα. Σε μια παρέα φίλων, όταν έχεις μια προσδοκία να πας σε ένα εστιατόριο και τελικά οι φίλοι αποφασίσουν να πάτε σε κάποιο άλλο, θα πρέπει να αποδεχτείς το ότι δεν έχεις απόλυτο έλεγχο.
Εκείνος που επιμένει πιο πολύ και εκνευρίζεται και σηκώνεται και φεύγει, εκεί λειτουργεί με το εγώ, κυρία Τζάννε; Τι υπερισχύει θέλω να καταλάβουμε;
Εδώ να πούμε λίγο ότι εξατομικεύονται οι περιπτώσεις σίγουρα. Μπορεί να είσαι κουρασμένος, εξουθενωμένος και να έτυχε μια κακή μέρα. Τώρα, αν αυτό είναι μοτίβο και κάποιος δεν θέλει να του χαλάνε το πρόγραμμα, τότε σίγουρα εδώ πέρα υπάρχουν κάποια στοιχεία εγωισμού. Αυτό βέβαια μπορεί να έχει να κάνει και με το απόλυτο. Το απόλυτο που δεν χαλά ποτέ το πρόγραμμά μου, που δεν δέχομαι να μην πάρεις 2 ώρες πριν και να μου πεις πάμε μία βόλτα έπρεπε να το ξέρω από την προηγούμενη μέρα, βρέξει χιονίζει ο κόσμος να χαλάσει. Δεν φταίνε αυτοί οι άνθρωποι γιατί είναι πολύ στρεσαρισμένοι. Λειτουργούν τόσο πολύ ψυχαναγκαστικά και δεν αφήνονται λίγο, γιατί ενώ μπορεί με αυτόν τον τρόπο να θυμώνουν τους άλλους πιστέψτε με πολλές φορές αυτός ο υπερέλεγχος τους δημιουργεί κούραση και στρες και πάμε κάτι να ρυθμίσουμε. Να ρυθμίσουμε το πρόγραμμα της μέρας τους, την καλοπέρασή τους. Χρειάζεται να είμαστε δεσμευμένοι και συνεπείς για να κανονίσουμε κάτι και να συνεννοηθούμε. Όμως δεν είναι κακό πού και πού να αφυπνιζόμαστε ή να χαλάμε και λίγο το πρόγραμμά μας. Ή να είμαστε και λίγο διαλλακτικοί. Η προσαρμογή είναι βιολογικό σημείο της σύνδεσης.
Κυρία Τζάννε, θα θέλατε να συμπληρώσετε κάτι;
Εγώ θέλω να σας ευχαριστήσω για την σημερινή πρόσκληση. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το θέμα και να μείνουμε και να υπογραμμίσουμε ότι δεν είμαστε μόνο τα σώματά μας. Είμαστε πολλά περισσότερα από αυτά και ότι η εικόνα πολλές φορές είναι αυτό που νιώθουμε, όχι αυτό που συμβαίνει. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την κουβέντα.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!