Αυξήσεις στους φόρους καπνικών προϊόντων: Προστασία της δημόσιας υγείας και προκλήσεις για την Ελλάδα

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί μια νέα οδηγία για τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καπνικά προϊόντα, η οποία αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τις τιμές των τσιγάρων, των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού και των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Στην Ελλάδα, η τιμή ενός πακέτου τσιγάρων μπορεί να ξεπεράσει τα 6 ευρώ, από περίπου 4,8 ευρώ σήμερα. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στη στρατηγική της ΕΕ για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη μείωση των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, στοχεύοντας κυρίως στην αποτροπή του καπνίσματος στους νέους και στην ενίσχυση της υγείας των πολιτών.

Τι προβλέπει η νέα οδηγία

Η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στοχεύει στην εναρμόνιση της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα σε όλα τα κράτη-μέλη, με στόχο να περιοριστεί ο αριθμός των καπνιστών. Οι αυξήσεις αναμένονται ως εξής:

• 2–3 ευρώ ανά πακέτο παραδοσιακών τσιγάρων

• 2–3 ευρώ για θερμαινόμενα προϊόντα καπνού

• Περίπου 1 ευρώ για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι η αύξηση των τιμών μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά, ειδικά για τους νέους, μειώνοντας τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα.

Οι ελληνικές προκλήσεις

Η ελληνική κυβέρνηση εκφράζει επιφυλάξεις για τον ρυθμό εφαρμογής των νέων μέτρων. Ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, επισημαίνει ότι η γεωγραφική θέση της χώρας και το ιστορικό λαθρεμπορίου απαιτούν προσεκτική προσαρμογή των φόρων, ώστε να αποφευχθεί αύξηση της παραοικονομίας και απώλεια εσόδων.

Παράλληλα, η απότομη αύξηση των τιμών θα μπορούσε να επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, με αρνητικές συνέπειες στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Γι’ αυτό προτείνεται η σταδιακή εφαρμογή των νέων συντελεστών, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της δημόσιας υγείας χωρίς αναστάτωση στην αγορά.

Προστασία της δημόσιας υγείας χωρίς παρενέργειες

Η Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη χωρίς Καπνό» στοχεύει στη μείωση του καπνίσματος έως το 2040. Στην Ελλάδα, όμως, η προσπάθεια συνδυάζεται με την ανάγκη αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου και της προστασίας των πολιτών από τις επιπτώσεις του καπνίσματος.

Η τελική μορφή της οδηγίας θα καθοριστεί τους επόμενους μήνες, με την Ελλάδα να ζητά μεγαλύτερη ευελιξία και σταδιακή εφαρμογή, ώστε η μεταρρύθμιση να αποδώσει θετικά αποτελέσματα για τη δημόσια υγεία, χωρίς κοινωνικές ή οικονομικές παρενέργειες.