Η ατοπική δερματίτιδα (ή ατοπικό έκζεμα) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος που εμφανίζεται συχνά στην πρώιμη παιδική ηλικία και μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές αλλεργικές ασθένειες, όπως τροφικές αλλεργίες και άσθμα. Νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Υγείας & Επιστημών του Όρεγκον (OHSU) αποκαλύπτει ότι η καθημερινή χρήση ενυδατικής κρέμας σε βρέφη από τις πρώτες εβδομάδες ζωής μπορεί να μειώσει την εμφάνιση της πάθησης κατά 24% μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
Η μελέτη και η μεθοδολογία
Η έρευνα, με τίτλο «Emollients to Prevent Pediatric Eczema», δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό JAMA Dermatology και περιελάμβανε 1.247 βρέφη και τους γονείς τους από 25 κοινοτικές κλινικές σε τέσσερις Πολιτείες των ΗΠΑ: Κολοράντο, Βόρεια Καρολίνα, Όρεγκον και Ουισκόνσιν. Οι γονείς που συμμετείχαν στην παρέμβαση κλήθηκαν να εφαρμόζουν μία φορά την ημέρα ένα ουδέτερο, ήπιο ενυδατικό προϊόν σε ολόκληρο το σώμα του βρέφους (εκτός από το τριχωτό της κεφαλής και την περιοχή της πάνας, εφόσον το επιθυμούσαν), ξεκινώντας πριν την 9η εβδομάδα ζωής του παιδιού.
Η ομάδα ελέγχου κλήθηκε να αποφύγει τη συστηματική χρήση ενυδατικών. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από ηλεκτρονικούς ιατρικούς φακέλους, με τις διαγνώσεις να συλλέγονται από ανεξάρτητους συντονιστές που δεν γνώριζαν σε ποια ομάδα ανήκε κάθε βρέφος. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια για να καταγραφούν συνήθειες περιποίησης του δέρματος και τυχόν παρενέργειες.
Τα αποτελέσματα της παρέμβασης
Στην ηλικία των 24 μηνών, το 36,1% των παιδιών στην ομάδα με την καθημερινή ενυδάτωση είχαν διαγνωστεί με ατοπική δερματίτιδα, σε σύγκριση με 43,0% στην ομάδα ελέγχου. Το σχετικό ποσοστό μείωσης κινδύνου ήταν 0,84 (δηλαδή 16% χαμηλότερος κίνδυνος), με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα (P = 0.02). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα της ενυδάτωσης ήταν πιο εμφανής στα βρέφη χωρίς οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών. Σε αυτά, η μείωση του κινδύνου έφτασε το 25% (RR = 0.75), ενώ στα παιδιά με οικογενειακό ιστορικό ατοπίας η μείωση δεν ήταν στατιστικά σημαντική (RR = 0.93).
Απρόσμενα ευρήματα
Αν και η προσδοκία ήταν ότι τα βρέφη με οικογενειακή προδιάθεση θα είχαν μεγαλύτερο όφελος από την ενυδάτωση, τα δεδομένα έδειξαν το αντίθετο. Συγκεκριμένα, τα βρέφη χωρίς ιστορικό είχαν ελαφρώς μεγαλύτερο ποσοστό ατοπικής δερματίτιδας στην ομάδα ελέγχου (43,4%) από ό,τι εκείνα με ιστορικό (42,5%). Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτό οφείλεται στο ότι οι οικογένειες με ιστορικό αλλεργιών ενδέχεται ήδη να ακολουθούν πρακτικές πρόληψης και περιποίησης του δέρματος, σε αντίθεση με τις οικογένειες που θεωρούν το παιδί «χαμηλού κινδύνου» και δεν λαμβάνουν προληπτικά μέτρα.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης ήταν η σημαντικά μεγαλύτερη προστατευτική επίδραση στα νοικοκυριά που είχαν σκύλο. Σε αυτά, η σχετική μείωση του κινδύνου έφτασε στο 32% (RR = 0.68), κάτι που πιθανόν σχετίζεται με πρώιμη έκθεση σε μικροοργανισμούς που ευνοούν την ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πόσο αποτελεσματικό είναι συνολικά;
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο αριθμός παιδιών που πρέπει να λάβουν τη συγκεκριμένη παρέμβαση ώστε να ωφεληθεί ένα (number-needed-to-treat – NNT) είναι 15. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 15 βρέφη που θα εφαρμόσουν καθημερινή ενυδάτωση, ένα θα αποφύγει την εμφάνιση έκζεμα, ενώ στα υπόλοιπα δεν θα υπάρξει διαφορά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ενυδάτωση φαίνεται να λειτουργεί κυρίως σε βρέφη χαμηλού κινδύνου, ενώ για όσα έχουν οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, δεν εντοπίστηκε στατιστικά σημαντικό όφελος.
Συμπεράσματα και προοπτικές
Η μελέτη προσθέτει κρίσιμα δεδομένα στον διάλογο για την πρόληψη της ατοπικής δερματίτιδας, μιας νόσου που επηρεάζει εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Η απλή, οικονομική και ασφαλής πρακτική της καθημερινής ενυδάτωσης μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη —ιδίως σε οικογένειες χωρίς ιστορικό αλλεργιών— και να μειώσει το συνολικό φορτίο της νόσου. Η καθημερινή περιποίηση του δέρματος, με έμφαση στην ενυδάτωση, φαίνεται να αποτελεί μια ελπιδοφόρα στρατηγική δημόσιας υγείας. Ενώ απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για πιο ειδικευμένες πληθυσμιακές ομάδες και τύπους ενυδατικών, τα ευρήματα ενισχύουν τη σημασία της φροντίδας του δερματικού φραγμού από τη βρεφική ηλικία.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!