Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι επιστήμονες γνωρίζουν πως η άσκηση μπορεί να ανακουφίσει τα τυπικά κινητικά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον, όπως το τρέμουλο. Όμως μέχρι πρόσφατα, παρέμενε άγνωστο πώς ακριβώς βοηθά η άσκηση σε νευρολογικό επίπεδο. Τώρα, μια καινοτόμα μελέτη στις ΗΠΑ ρίχνει φως στον πιθανό μηχανισμό πίσω από τα οφέλη της άσκησης για τους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον.
Η μελέτη διεξήχθη από το Κέντρο Λειτουργικής Ηλεκτρικής Διέγερσης (FES) του Πανεπιστημίου Hospitals και του VA Northeast Ohio Healthcare System στο Κλίβελαντ, και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Clinical Neurophysiology. Επικεφαλής ήταν ο νευρολόγος Dr. Aasef Shaikh, ενώ βασική συγγραφέας είναι η υποψήφια διδάκτορας βιοϊατρικής μηχανικής, Prajakta Joshi.
Άσκηση, εγκεφαλική διέγερση και νευρωνικά κυκλώματα
Σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, η συγκεκριμένη έρευνα προσπάθησε να εντοπίσει πώς η δυναμική άσκηση μακράς διάρκειας επηρεάζει άμεσα τα εγκεφαλικά σήματα που σχετίζονται με την κίνηση. Οι συμμετέχοντες —άνθρωποι με νόσο Πάρκινσον, συμπεριλαμβανομένων βετεράνων— είχαν ήδη εμφυτευμένες συσκευές βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης (DBS), οι οποίες βοηθούν στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Οι επιστήμονες κατέγραψαν τα εγκεφαλικά σήματα πριν και μετά από κάθε συνεδρία άσκησης, χρησιμοποιώντας τις ίδιες τις συσκευές DBS για την καταγραφή δεδομένων από τις περιοχές του εγκεφάλου που πάσχουν από τη νόσο.
Ποδηλασία με τεχνητή νοημοσύνη: Το “παιχνίδι” που βοηθά τον εγκέφαλο
Οι ασθενείς συμμετείχαν σε 12 συνεδρίες δυναμικής ποδηλασίας μέσα σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων. Χρησιμοποιήθηκε μια προηγμένη, προσαρμοζόμενη τεχνολογία ποδηλάτου, που όχι μόνο επέτρεπε στο ποδήλατο να “μάθει” το επίπεδο του κάθε ασθενούς, αλλά και να μεταβάλλει την αντίσταση και την υποβοήθηση ανάλογα με την απόδοση. Η προπόνηση περιλάμβανε στόχο τις 80 στροφές το λεπτό για 30 λεπτά, με την καθοδήγηση οθόνης που εμφάνιζε ένα “μπαλόνι” – μεταφορά της έντασης της άσκησης – το οποίο έπρεπε να κρατηθεί σε ισορροπία μέσα σε εικονικά όρια.
Η διαδικασία αυτή δεν προκαλούσε κόπωση, καθώς ο μηχανισμός του ποδηλάτου υποβοηθούσε τους ασθενείς. Η 59χρονη Mandy Ensman, ασθενής με Πάρκινσον επί 12 χρόνια, ανέφερε: «Η ποδηλασία με βοήθησε πολύ. Βελτιώθηκε η βάδισή μου, η ενέργειά μου και γενικά η κινητικότητα μου. Η άσκηση έκανε τη διαφορά».
Οι πρώτες αποδείξεις για αλλαγή στον εγκέφαλο
Η μεγάλη ανακάλυψη; Αν και οι ερευνητές δεν εντόπισαν άμεσες αλλαγές στα εγκεφαλικά σήματα μετά τις πρώτες συνεδρίες, μετά από 12 συνεδρίες καταγράφηκαν ουσιαστικές μεταβολές στα σήματα που σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο. Η Prajakta Joshi εξηγεί ότι οι σύγχρονες συσκευές DBS επιτρέπουν την παρακολούθηση της δραστηριότητας στον εγκέφαλο με ακρίβεια, αλλά περιορίζονται μόνο στα σημεία τοποθέτησης των ηλεκτροδίων. Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν πως η επίδραση της άσκησης δεν περιορίζεται μόνο εκεί.
«Υποψιαζόμαστε ότι η άσκηση επηρεάζει ένα ευρύτερο νευρωνικό δίκτυο. Είναι πιθανό να προκαλούνται αλλαγές σε ανώτερα και κατώτερα νευρωνικά μονοπάτια, κάτι που οδηγεί στη βελτίωση των κινητικών συμπτωμάτων», αναφέρει η Joshi. Ο Dr. Shaikh προσθέτει ότι αυτή η μελέτη αποτελεί μόνο την αρχή, και πως ο απώτερος στόχος είναι η ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών για το Πάρκινσον, που θα συνδυάζουν φαρμακευτική αγωγή, εγκεφαλική διέγερση και στοχευμένα προγράμματα άσκησης.
Ελπίδα για το μέλλον
Η νόσος Πάρκινσον επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και χαρακτηρίζεται από σταδιακή απώλεια κινητικού ελέγχου. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες θεραπείες στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, χωρίς να διορθώνουν τη βασική νευρωνική δυσλειτουργία. Η παρούσα μελέτη, αν και πιλοτική, προσφέρει ελπίδα. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η άσκηση μπορεί να αναδομεί νευρωνικά κυκλώματα ανοίγει τον δρόμο για πιο πλήρεις, μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις. Ο συνδυασμός τεχνολογίας, φυσικής δραστηριότητας και νευροεπιστήμης ίσως να είναι το επόμενο μεγάλο βήμα στη μάχη κατά του Πάρκινσον.
Η άσκηση δεν είναι απλώς ωφέλιμη για τη φυσική κατάσταση: στη νόσο του Πάρκινσον, μπορεί να επανενεργοποιήσει νευρωνικά δίκτυα και να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα ζωής. Οι επιστήμονες ετοιμάζονται να συνεχίσουν τις έρευνες, με στόχο θεραπείες που θα είναι όσο το δυνατόν πιο στοχευμένες και προσωπικές.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!