Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η κάλυψη αστικής ευθύνης αποτελεί υποχρεωτική μορφή ασφάλισης. Στην Ελλάδα, αν και τέτοια προγράμματα προσφέρονται από τις ασφαλιστικές εταιρείες, η αξιοποίησή τους από τους πολίτες παραμένει περιορισμένη.
Τι περιλαμβάνουν, όμως, τα προγράμματα ασφάλισης αστικής ευθύνης; Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες, όπως η γενική αστική ευθύνη, η ευθύνη εργοδότη και η ευθύνη πολίτη με κατοικίδιο ζώο. Η γενική αστική ευθύνη καλύπτει τον ασφαλισμένο και τα μέλη της οικογένειάς του σε περιπτώσεις που προκληθεί τραυματισμός ή απώλεια ζωής σε τρίτο πρόσωπο από ατύχημα ή ανθρώπινο λάθος.
Για παράδειγμα, αν από ένα μπαλκόνι πέσει μια γλάστρα και τραυματίσει περαστικό, το συμβόλαιο αστικής ευθύνης μπορεί να καλύψει τις οικονομικές αποζημιώσεις, εφόσον δεν υπήρξε πρόθεση ή δόλος.
Αντίστοιχα, η αστική ευθύνη εργοδότη προστατεύει τον εργοδότη απέναντι στους εργαζομένους του, είτε αυτοί απασχολούνται σε επιχείρηση είτε σε οικιακό περιβάλλον, σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος.
Σημαντική είναι και η κάλυψη για ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων, που αφορά περιπτώσεις όπου το κατοικίδιο προκαλέσει σωματική ή ψυχολογική βλάβη (π.χ. φόβο) σε τρίτους. Υπάρχουν επίσης συμβόλαια για όσους χρησιμοποιούν ποδήλατο, τα οποία καλύπτουν τυχόν ζημιές ή τραυματισμούς που μπορεί να προκληθούν σε άλλους.
Παράλληλα, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η επαγγελματική αστική ευθύνη, η οποία προστατεύει επαγγελματίες όπως γιατρούς, λογιστές, μηχανικούς ή κατασκευαστές από αξιώσεις τρίτων. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι απαιτήσεις αυτές μπορεί να είναι τόσο υψηλές ώστε να οδηγήσουν τον επαγγελματία σε οικονομική αδυναμία, με σοβαρές συνέπειες για την εργασία και την οικογένειά του.
Είναι φανερό ότι τα ασφαλιστικά προγράμματα αστικής ευθύνης λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας για πολίτες, επαγγελματίες και επιχειρηματίες απέναντι στα απρόοπτα της καθημερινότητας, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε σωματική ή υλική βλάβη τρίτων. Σε μια εποχή που οι νομικές και οικονομικές αξιώσεις αυξάνονται, η ύπαρξη μιας τέτοιας κάλυψης προσφέρει ηρεμία, ασφάλεια και οικονομική σταθερότητα.