Αντίδραση με γεωπολιτικό πρόσημο προκαλεί η πρωτοβουλία της Ελλάδας για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων προστασίας στο Νότιο Αιγαίο και το Ιόνιο. Η Τουρκία, μέσω του Εθνικού Κέντρου Ερευνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (DEHUKAM) του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, παρουσίασε χάρτη με τη δική της εκδοχή «προστατευόμενων επικρατειών» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, σε περιοχές που αγγίζουν «νευραλγικά» σημεία του ελληνικού χώρου.
Οι κινήσεις της Τουρκίας
Σύμφωνα με την τουρκική πλευρά:
- Ορίστηκε θαλάσσιο πάρκο μεταξύ Λήμνου και Σαμοθράκης, δυτικά της Ίμβρου και της Τενέδου, εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων, σε περιοχή που αγγίζει ελληνική υφαλοκρηπίδα.
- Στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργείται «προστατευόμενη επικράτεια» που αποκλείει το Καστελλόριζο και εκτείνεται από τα βορειοανατολικά της Ρόδου έως τα ανοικτά του κόλπου της Αττάλειας.
Πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία τονίζουν ότι πρόκειται για συγκρατημένη απάντηση στην ελληνική πρωτοβουλία, χωρίς ευθείες προκλήσεις σε «γκρίζες ζώνες», αλλά με καθαρό μήνυμα στρατηγικής παρουσίας.
Γεωπολιτικές Προεκτάσεις
Η πρωτοβουλία της Τουρκίας, σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, καταγράφηκε ήδη σε χάρτη που υπεβλήθη στη Διακυβερνητική Επιτροπή Ωκεανογραφίας (IOC) της UNESCO, στο πλαίσιο περιβαλλοντικής προστασίας.
Ωστόσο, πίσω από την οικολογική ρητορική, πολλοί βλέπουν:
- Απόπειρα έμμεσης διεκδίκησης θαλάσσιων ζωνών, μέσω της “προστασίας του περιβάλλοντος”
- Διατήρηση στρατηγικής πίεσης στην Ανατολική Μεσόγειο και στο βόρειο Αιγαίο, με τρόπο που αποφεύγει νομικές εντάσεις αλλά δημιουργεί νέα δεδομένα
Παρότι η Τουρκία τονίζει ότι «δεν περιορίζει την ελευθερία ναυσιπλοΐας», η πρακτική σημασία τέτοιων πάρκων σε περιοχές πλησίον ελληνικών νησιών δημιουργεί ανησυχία για την κυριαρχία και τις αρμοδιότητες στην περιοχή.
Δηλώσεις περί «καλής γειτονίας»
Παρά την πράξη αντιπερισπασμού, η Άγκυρα επιμένει στη ρητορική περί «διαλόγου» και «διεθνούς δικαίου», επικαλούμενη τη Δήλωση της Αθήνας για Φιλικές Σχέσεις και Καλή Γειτονία, η οποία υπεγράφη στις 7 Δεκεμβρίου 2023 από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Παραμένει, όμως, ασαφές κατά πόσο τέτοιες κινήσεις εναρμονίζονται με το πνεύμα αυτής της συμφωνίας.
Η περιβαλλοντική διπλωματία δείχνει να εξελίσσεται σε εργαλείο άσκησης πίεσης και ανάδειξης γεωπολιτικής παρουσίας, σε μια περίοδο όπου η ρητορική για τη «βιωσιμότητα» συνυπάρχει με σκληρές επιδιώξεις κυριαρχίας. Η Τουρκία αποφεύγει τις άμεσες προκλήσεις, αλλά χαρτογραφεί προσεκτικά μια νέα πραγματικότητα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, στην οποία η Ελλάδα καλείται να απαντήσει με νηφαλιότητα αλλά και επαγρύπνηση.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!