Αλέξης Τσίπρας – Νέα αποσπάσματα από την “Ιθάκη”: Η διαπραγμάτευση, οι μύθοι και η πραγματικότητα

Το κεφάλαιο «Μύθοι και Αλήθειες» φωτίζει τα γεγονότα της κρίσιμης διαπραγμάτευσης του 2015 και επανεξετάζει τις κατηγορίες που εξακολουθούν να τον ακολουθούν μέχρι σήμερα.

«Η Συμφωνία της 13ης Ιουλίου δεν συγκρίνεται με τις προηγούμενες»

Ο Τσίπρας υπογραμμίζει ότι η κυβέρνησή του δέχθηκε σφοδρή κριτική κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, αλλά επιμένει πως η Συμφωνία της 13ης Ιουλίου ήταν ποιοτικά διαφορετική από τα προηγούμενα μνημόνια.
Όπως αναφέρει, ήταν η πρώτη συμφωνία που συνδύαζε ρεαλισμό, θεσμικές εγγυήσεις και κοινωνικά αντίβαρα, σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα προγράμματα που —όπως σημειώνει— οδήγησαν σε διαδοχικές αποτυχίες.

Η σύγκριση με την πρόταση του δημοψηφίσματος

Για το 2015, ο πρώην πρωθυπουργός επισημαίνει ότι η πρόταση που απορρίφθηκε στο δημοψήφισμα προέβλεπε σκληρές περικοπές και αυξήσεις φόρων χωρίς προοπτική ρύθμισης χρέους.
Το τρίτο πρόγραμμα, αντιθέτως, συνοδεύτηκε από:

• 35 δισ. ευρώ από ΕΤΣΕ και ΕΣΠΑ

• Ενίσχυση ρευστότητας

• Δράσεις αναδιάρθρωσης της οικονομίας

«Δεν υιοθέτησα ποτέ την ιδιοκτησία του προγράμματος – και το αναγνωρίζω»

Ο Τσίπρας παραδέχεται ότι δεν «αγάπησε» ποτέ το τρίτο μνημόνιο.
Ωστόσο, υποστηρίζει ότι ως πρωθυπουργός ήταν υποχρεωμένος να ισορροπήσει μεταξύ των δικών του πολιτικών πεποιθήσεων και των αναγκών της χώρας.

Το πρόγραμμα, όπως λέει, αποτέλεσε «επώδυνο συμβιβασμό», αλλά οδήγησε:

• Στην έξοδο από τα μνημόνια το 2018

• Στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους

• Στην ανάκτηση δημοσιονομικής αυτονομίας

Το πολυσυζητημένο “κόστος” της διαπραγμάτευσης

Ο Τσίπρας απαντά και στις εκτιμήσεις ότι η διαπραγμάτευση κόστισε 80–100 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία.
Κατηγορεί Ευρωπαίους αξιωματούχους όπως τον Κλάους Ρέγκλινγκ για «πολιτικά υποκινούμενες» εκτιμήσεις και σημειώνει ότι:

• Η χώρα ήταν ήδη με άδεια ταμεία και εκτός αγορών

• Το δεύτερο πρόγραμμα είχε εκτροχιαστεί

• Το χρέος βρισκόταν στο 180% του ΑΕΠ

Κατά συνέπεια, όπως υποστηρίζει, η Ελλάδα θα χρειαζόταν νέο δάνειο ανεξάρτητα από τη διαπραγμάτευση.

Οι τράπεζες και η ανακεφαλαιοποίηση

Σχετικά με τις τράπεζες, τονίζει ότι η ανακεφαλαιοποίηση ήταν αναπόφευκτη λόγω της έκρηξης των «κόκκινων» δανείων την περίοδο 2013–2014 και της απόφασης της ΕΚΤ να αποσύρει το waiver μετά τις εκλογές.
Επισημαίνει ότι η ανακεφαλαιοποίηση είχε σημαντική ιδιωτική συμμετοχή και ότι το τραπεζικό σύστημα επανήλθε γρήγορα σε σταθερότητα και κερδοφορία.

Οι τέσσερις τομές του τρίτου προγράμματος

Ο Τσίπρας παρουσιάζει τα σημεία που, κατά την άποψή του, διαφοροποίησαν πλήρως το τρίτο μνημόνιο:

1. Ρητή αναγνώριση της ανάγκης ελάφρυνσης χρέους
   — πρώτη φορά από ευρωπαϊκούς θεσμούς.

2. Ρεαλιστικοί δημοσιονομικοί στόχοι
   — με πλεονάσματα προσαρμοσμένα στην πραγματικότητα.

3. Μεταρρυθμίσεις με θεσμικό βάθος, όπως:

   • η ΑΑΔΕ

   • το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ)

4. Κοινωνικά αντίβαρα, με κορυφαίο το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και την προστασία της πρώτης κατοικίας.

«Οι θυσίες του λαού δεν πήγαν χαμένες»

Κλείνοντας, ο πρώην πρωθυπουργός ζητά να κριθεί το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης με ψυχραιμία και όχι με «προπαγάνδα και λωτοφαγία».
Υποστηρίζει ότι η συμφωνία του 2015 αποτέλεσε αναγκαίο σταυροδρόμι που επέτρεψε στην Ελλάδα να επανέλθει σε τροχιά κανονικότητας μετά από οκτώ χρόνια κρίσης.