Ερευνητές της κλινικής Mayo ανέπτυξαν ένα νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης (AI) που βοηθά τους κλινικούς γιατρούς να εντοπίσουν πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας που συνδέονται με εννέα τύπους άνοιας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ, χρησιμοποιώντας μια ενιαία, ευρέως διαθέσιμη σάρωση – μια μετασχηματιστική πρόοδος στην έγκαιρη και ακριβή διάγνωση.
Το εργαλείο, StateViewer, βοήθησε τους ερευνητές να εντοπίσουν τον τύπο άνοιας στο 88% των περιπτώσεων, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στις 27 Ιουνίου 2025 στο Neurology, το ιατρικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας. Επίσης, επέτρεψε στους κλινικούς γιατρούς να ερμηνεύουν τις σαρώσεις εγκεφάλου σχεδόν δύο φορές πιο γρήγορα και με έως και τρεις φορές μεγαλύτερη ακρίβεια από τις τυπικές ροές εργασίας. Οι ερευνητές εκπαίδευσαν και δοκίμασαν την Τεχνητή Νοημοσύνη σε περισσότερες από 3.600 σαρώσεις, συμπεριλαμβανομένων εικόνων από ασθενείς με άνοια και άτομα χωρίς γνωστική εξασθένηση.
Αυτή η καινοτομία αντιμετωπίζει μια βασική πρόκληση στη φροντίδα της άνοιας: την έγκαιρη και ακριβή αναγνώριση της νόσου, ακόμη και όταν υπάρχουν πολλαπλές παθήσεις. Καθώς εμφανίζονται νέες θεραπείες, η έγκαιρη διάγνωση βοηθά στην αντιστοίχιση των ασθενών με την καταλληλότερη φροντίδα όταν μπορεί να έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο. Το εργαλείο θα μπορούσε να προσφέρει προηγμένη διαγνωστική υποστήριξη σε κλινικές που δεν έχουν νευρολογική εμπειρία.
Ο αυξανόμενος αριθμός των κρουσμάτων άνοιας
Η άνοια επηρεάζει περισσότερα από 55 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με σχεδόν 10 εκατομμύρια νέα κρούσματα κάθε χρόνο. Η νόσος Αλτσχάιμερ, η πιο κοινή μορφή, είναι πλέον η πέμπτη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Η διάγνωση της άνοιας συνήθως απαιτεί γνωστικές εξετάσεις, αιματολογικές εξετάσεις, απεικονιστικές εξετάσεις, κλινικές συνεντεύξεις και παραπομπές από ειδικούς. Ακόμα και με εκτεταμένες εξετάσεις, η διάκριση παθήσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια με σωμάτια Lewy και η μετωποκροταφική άνοια παραμένει δύσκολη, ακόμη και για έμπειρους ειδικούς.
Το StateViewer αναπτύχθηκε υπό τη διεύθυνση του David Jones, MD, νευρολόγου της κλινικής Mayo και διευθυντή του Προγράμματος Τεχνητής Νοημοσύνης Νευρολογίας της κλινικής Mayo. «Κάθε ασθενής που μπαίνει στην κλινική μου κουβαλάει μια μοναδική ιστορία που διαμορφώνεται από την πολυπλοκότητα του εγκεφάλου», λέει ο Δρ. Jones. «Αυτή η πολυπλοκότητα με τράβηξε στη νευρολογία και συνεχίζει να καθοδηγεί τη δέσμευσή μου για σαφέστερες απαντήσεις. Το StateViewer αντικατοπτρίζει αυτή τη δέσμευση – ένα βήμα προς την έγκαιρη κατανόηση, την ακριβέστερη θεραπεία και, μια μέρα, την αλλαγή της πορείας αυτών των ασθενειών».
Για να υλοποιήσει αυτό το όραμα, ο Δρ. Jones συνεργάστηκε με τον Leland Barnard, Ph.D., έναν επιστήμονα δεδομένων που ηγείται της μηχανικής τεχνητής νοημοσύνης πίσω από το StateViewer. «Καθώς σχεδιάζαμε το StateViewer, δεν ξεχάσαμε ποτέ το γεγονός ότι πίσω από κάθε σημείο δεδομένων και σάρωση εγκεφάλου υπήρχε ένα άτομο που αντιμετώπιζε μια δύσκολη διάγνωση και επείγοντα ερωτήματα», λέει ο Δρ. Barnard. «Βλέποντας πώς αυτό το εργαλείο θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς με ακριβείς πληροφορίες και καθοδήγηση σε πραγματικό χρόνο, υπογραμμίζει τις δυνατότητες της μηχανικής μάθησης για την κλινική ιατρική».
Μετατρέποντας τα εγκεφαλικά πρότυπα σε κλινική γνώση
Το εργαλείο αναλύει μια σάρωση τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων με φθοροδεοξυγλυκόζη (FDG-PET), η οποία δείχνει πώς ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τη γλυκόζη για ενέργεια. Στη συνέχεια, συγκρίνει τη σάρωση με μια μεγάλη βάση δεδομένων σαρώσεων από άτομα με επιβεβαιωμένες διαγνώσεις άνοιας και εντοπίζει πρότυπα που ταιριάζουν με συγκεκριμένους τύπους ή συνδυασμούς άνοιας.
Η νόσος Αλτσχάιμερ συνήθως επηρεάζει τις περιοχές μνήμης και επεξεργασίας, η άνοια με σωμάτια Lewy περιλαμβάνει περιοχές που συνδέονται με την προσοχή και την κίνηση, και η μετωποκροταφική άνοια μεταβάλλει τις περιοχές που είναι υπεύθυνες για τη γλώσσα και τη συμπεριφορά. Το StateViewer εμφανίζει αυτά τα μοτίβα μέσω χρωματικά κωδικοποιημένων χαρτών εγκεφάλου που επισημαίνουν βασικές περιοχές της εγκεφαλικής δραστηριότητας, παρέχοντας σε όλους τους κλινικούς ιατρούς, ακόμη και σε εκείνους χωρίς νευρολογική εκπαίδευση, μια οπτική εξήγηση για το τι βλέπει η Τεχνητή Νοημοσύνη και πώς υποστηρίζει τη διάγνωση.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!