Ψυχική ανθεκτικότητα: Μπορεί μια εφαρμογή να την ενισχύσει μετά από φυσικές καταστροφές;

Μετά από μια φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή, οι επιζώντες συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με την απώλεια του σπιτιού τους, αγαπημένων προσώπων και οικονομική καταστροφή. Μέσα σε αυτό το χάος, η ψυχική ανθεκτικότητα παραμελείται, αν και είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη ανάρρωση. Σύμφωνα με τον καθηγητή Kenneth Ruggiero, Ph.D., από το Πανεπιστήμιο Ιατρικών Επιστημών της Νότιας Καρολίνας, περίπου 5%-10% των ανθρώπων αναπτύσσουν σοβαρές ψυχικές διαταραχές όπως άγχος, κατάθλιψη και προβλήματα ύπνου μετά από μια καταστροφή.

Ωστόσο, μόνο το 25%-30% αυτών αναζητούν βοήθεια. Για να καλύψει αυτό το κενό, ο Ruggiero και η ομάδα του ανέπτυξαν την εφαρμογή Bounce Back Now, μια καινοτόμα ψηφιακή παρέμβαση με στόχο την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των επιζώντων.

Γιατί οι καταστροφές δυσκολεύουν την πρόσβαση στην ψυχική υποστήριξη

Σε μεγάλες κρίσεις, όπως τυφώνες ή σεισμοί, το σύστημα υγείας υπερφορτώνεται. Η ζήτηση για υπηρεσίες ψυχικής υγείας αυξάνεται δραματικά, αλλά η διαθεσιμότητα ψυχοθεραπευτών είναι περιορισμένη. «Όταν η ζήτηση ξεπερνά τα διαθέσιμα μέσα, χρειαζόμαστε συμπληρωματικές λύσεις», επισημαίνει ο Ruggiero. Αυτό ήταν και το έναυσμα για την ανάπτυξη μιας εφαρμογής που μπορεί να προσφέρει άμεση βοήθεια, ακόμα και σε απομακρυσμένες ή πληγείσες περιοχές.

Μια ψηφιακή λύση για την ψυχική ανθεκτικότητα

Η εφαρμογή Bounce Back Now σχεδιάστηκε με βάση πολυετή έρευνα και δοκιμάστηκε σε επιζώντες φυσικών καταστροφών όπως οι καταστροφικοί ανεμοστρόβιλοι του 2011 στο Μιζούρι και την Αλαμπάμα. Η εφαρμογή περιλαμβάνει λειτουργίες όπως:

• Καταγραφή διάθεσης: Εβδομαδιαία παρακολούθηση της συναισθηματικής κατάστασης.

• Τεχνικές χαλάρωσης: Οδηγούμενη αναπνοή, προοδευτική μυϊκή χαλάρωση και ενσυνειδητότητα.

• Ασκήσεις αντιμετώπισης άγχους: Γραπτές ασκήσεις και τεχνικές ενεργοποίησης συμπεριφοράς.

• Συμβουλές για υγιεινό ύπνο: Ενίσχυση των συνηθειών ύπνου και βελτίωση της ποιότητας ύπνου.

Το πιο σημαντικό είναι ότι η εφαρμογή επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν τον τρόπο και τον χρόνο που θέλουν να την χρησιμοποιήσουν, δίνοντάς τους έλεγχο και ευελιξία.

Η δύναμη των μικρών βημάτων

Σε μια μελέτη με δύο ομάδες –μία που χρησιμοποίησε την πλήρη έκδοση της εφαρμογής και μία με πιο βασικές λειτουργίες– διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν πρόσβαση στην πλήρη έκδοση είχαν σημαντικά καλύτερη ψυχική πορεία στους επόμενους 3, 6 και 12 μήνες. Ακόμα και όσοι επέλεξαν μόνο εργαλεία άμεσης ανακούφισης, όπως τεχνικές χαλάρωσης, ανέφεραν μείωση του άγχους σε πραγματικό χρόνο. Αν και οι περισσότεροι δεν αφιέρωσαν χρόνο για πιο «βαθιά» εργαλεία, αυτό δείχνει πόσο σημαντικές είναι ακόμα και οι μικρές παρεμβάσεις.

Η εμπιστοσύνη στον πάροχο υγείας κάνει τη διαφορά

Ο Ruggiero πιστεύει ότι η αξία της εφαρμογής αυξάνεται όταν συστήνεται από επαγγελματίες υγείας. Για παράδειγμα, η ενσωμάτωσή της σε προγράμματα αποκατάστασης τραυματιών μπορεί να βελτιώσει την αποδοχή της από τους ασθενείς. «Οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν μια εφαρμογή όταν τη συστήνει ο γιατρός τους, σε αντίθεση με το να τη βρουν τυχαία στο App Store», σημειώνει ο ίδιος.

Η μελέτη του Ruggiero αποδεικνύει ότι ψηφιακές παρεμβάσεις μπορούν να επιταχύνουν την ανάρρωση μετά από τραύμα, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των ήδη πιεσμένων υπηρεσιών υγείας. Η ομάδα συνεχίζει να βελτιώνει την εφαρμογή, με στόχο την ενσωμάτωσή της σε ευρύτερες στρατηγικές διαχείρισης κρίσεων και δημόσιας υγείας. Όπως τονίζει ο ίδιος: «Όταν οι ίδιοι οι χρήστες συμβάλλουν στην ανάπτυξη των εργαλείων που τους αφορούν, το αποτέλεσμα είναι πιο στοχευμένο και ουσιαστικό».

Αυτή η πρωτοβουλία δεν προσφέρει απλώς μία εφαρμογή, αλλά ένα νέο μοντέλο ψηφιακής ψυχικής ανθεκτικότητας και υποστήριξης — ένα εργαλείο που, όταν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων που το χρειάζονται περισσότερο.